آن زمان ، همچون «جاثليق» ، «رأس الجالوت» ۱ و «عمران صابى» ۲ ، در مجلس مأمون درگرفته است. اين روايت پُر برگ و بار ، در متون و جوامع حديثىِ شيعه آمده است. ۳ از آن جا كه شارحان ، بيشتر به پاره پايانى اين بحث ، كه امام عليه السلام با عمران صابي پى مى افكند ، توجّه و عنايت كرده اند ، اين روايت به «حديث عمران صابى» نامبردار شده است.
شرح هايى كه تاكنون بر اين حديث نگاشته شده ، بدين قرار است :
1 ـ شرح حديث عمران صابى ، از محمد جعفر بن محمد تقى برغانى (1306ق). اين شرح به فارسى است و نسخه اى از آن در كتاب خانه آية اللّه مرعشى به شماره 2935 موجود است. اين نسخه 34 برگ دارد و در سال 1273 ق نوشته شده است. ۴
2 ـ شرح حديث عمران صابى از «عيون أخبار الرضا عليه السلام» ، از خليل بن محمد اشرف قاينى اصفهانى قزوينى (1136ق). اين شرح ، به عربى است و نسخه هاى متعددى از آن در دست است .
3 ـ شرح حديث عمران صابى ، از محمد سعيد بن محمد مفيد قمى(1107ق). اين شرح، به عربى و چند نسخه از آن در دست است.
1.براى آگاهى بر شروح و نسخ حديث امام با رأس الجالوت ر.ك : شرح حديث رأس الجالوت ، ملاّ عبد الصاحب محمد بن احمد نراقى (۱۲۹۷ق) ، تحقيق : محمدرضا حسينى كه در دفتر دوم ميراث حديث شيعه(ص۲۳۳ ـ ۲۵۴) ، آمده است.
2.صابى ، مفرد صابئين است. ر ك : لغت نامه دهخدا ، ذيل : «صابئين». و مجمع البيان ، ج۱ ، ص۲۱۶).
3.ر.ك : التوحيد ، ص۴۳۱ ؛ عيون أخبار الرضا عليه السلام ؛ ج۲ ، ص۴۸ ؛ بحارالأنوار ، ج۱۰ ، ص۳۱۱.
4.ر.ك : فهرست نسخه هاى خطّى كتاب خانه آيه اللّه مرعشى ، ج۸ ، ص۱۳۲.
