ملاك انتخاب پيامبران و امامان از منظر احاديث - صفحه 76

مقامات را داشته باشند؟
اگر اين موهبت بر اساس شايستگى آنان بوده است، در اين صورت، سؤال مى شود كه اين شايستگى را در چه زمانى به دست آورده و در چه زمانى به مرحله ظهور رسانده اند ؟ با اين كه بعضى از انبيا از زمان كودكى پيامبر بودند (مانند حضرت عيسى عليه السلام و حضرت يحيى عليه السلام )؛ و همه انبيا قبل از بعثت داراى مقام عصمت بوده اند؛ و اگر فقط اعطاى خداوند بوده است، بدون اين كه آنان شايستگى آن داشته باشند، در اين صورت، دو سؤال مطرح مى شود:
1. چرا خداوند اين موهبت را تنها به آنان اعطا كرده و به ديگران اعطا نكرده است؟
در اين فرض، عدالت و حكمت خداوند چگونه توجيه مى شود؟
2. در صورتى كه اين مقام فقط اعطا و موهبت خداوند باشد، چه افتخار و امتيازى براى آنان محسوب مى شود؟
همين سؤالات درباره امامت امامان عليه السلام نيز مطرح مى شود.

پاسخ اين سؤالات از منظر احاديث

احاديثى كه در اين زمينه وجود دارد، بسيار زياد است و از نظر معنا و محتوا و حتى از نظر الفاظ داراى تواتر است. از اين جهت، نيازى به بررسى سند اين احاديث نيست.
روايات و احاديثى كه اين مسأله را مطرح كرده اند، به چند گروه تقسيم مى شود:
1. گروه اول: رواياتى كه درباره انتخاب حضرت موسى عليه السلام وارد شده است.
اينك نمونه هايى از اين دسته از روايات:

الف. احاديث شيعه

۱.كلينى (م ۳۲۹ق) در كتاب الكافى آورده است:عن أبى عبداللّه عليه السلام قال: أوحى اللّه ـ عز و جل ـ إلى موسى عليه السلام : أن يا موسى! أتدرى لم اصطفيتك بكلامى دون خلقى ؟ قال: يا رب! و لم ذاك ؟ قال: فأوحى اللّه ـ تبارك و تعالى ـ إليه أن يا موسى! إنى قلبت عبادى ظهراً لبطن، فلم أجد فيهم أحداً أذل لى نفساً منك؛ ۱

۰.امام صادق عليه السلام مى فرمايد:خداوند به موسى وحى فرستاد كه اى موسى، آيا مى دانى از چه روى تنها تو را به وحى و كلام خويش برگزيدم؟ عرض كرد: پروردگارا، از چه روى بوده است؟ خداوند فرمود: اى موسى، من دل بندگانم را زير و رو كردم و در بين ايشان كسى را چون تو خاكسارتر در پيشگاه خود نديدم.

۲.صدوق (م۳۸۱ ق) در كتاب من لايحضره الفقيه و علل الشرايع آورده است:عن أبى جعفر عليه السلام قال: أوحى اللّه ـ عز و جل ـ إلى موسى عليه السلام : أتدرى لما اصطفيتك لكلامى دون

1.الكافى، ج ۲، ص ۱۲۳؛ وسائل الشيعة، ج۴، ص۱۰۷۵.

صفحه از 86