غربت و اغتراب - صفحه 32

از اين روست که بندگان صالح خدا زماني که شهرت در ارتباط ميان آنها با خدا خلل وارد سازد، از آن دوري مي‌کنند و در تلاش براي دور ساختن اسباب شهرت‌اند که [به خاطر شهرت]، مردم آنها را از خدا دور نسازند و شيطان راهي به دل آنها نيابد. در شهرت و درخشش، شکاف‌هاي کوچک فراواني براي رخنه شيطان در دل انسان و لغزش‌گاه‌هاي بزرگي مانند عجب، غرور، حسد و مراقبت مردم وجود دارد. اختلاط زياد با مردم، زير نظر گرفتن مردم را در پي دارد و انسان را از خدا و خودش باز مي‌دارد و به امور خرد و ناچيز سرگرم مي‌سازد.
خداوند مي‌فرمايد:
وَلاَ تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجاً مِّنْهُمْ زَهْرَةَ الْحـَيَاةِ الدُّنْيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَرِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَأَبْقَى ؛ ۱خداوند ما را از چشم افکندن به آنچه خدا به بندگانش داده منع کرده است؛ زيرا آن انسان را از خدا باز مي‌دارد.
اين، دعوت به دوري از زندگي اجتماعي و جدايي از مردم نيست، بلکه دعوت به ميانه‌روي در اختلاط با مردم و دوري از زياد‌ه‌روي در ظهور و بروز در اجتماع و اختلاط غيرضروري با آنهاست. اين زياده‌روي‌ها اين نقاط منفي را براي انسان در پي دارد و انسان در صدد چاره‌جويي براي رهايي از آنها برمي‌آيد.
مهم‌ترين اين نقاط منفي شهرت و دنباله‌هاي آن، همچون التزامات اجتماعي و نابودي عمر و وقت و پهناور ساختن عرصة لغزش‌گاه‌ها و فتنه‌هاست. نيز باعث وارد شدن در حسد، غيبت، کينة مؤمنان، تنفر و گرفتاري‌هاي زياد ديگري مي‌شود.
بار ديگر يادآور مي‌شويم که اين آموزه‌ها به معناي دوري‌گزيني انسان از مردم و اجتماع نيست. دوري‌گزيني حالتي است که اسلام به شدت از آن روي‌گردان است و در متون اسلامي تأکيد بسياري بر داخل شدن در مردم و اختلاط با ايشان و حضور در اجتماعاتشان شده است. امّا سفارش شده که در آن زياده‌روي نشود و از حضور در نشست‌هاي بيکاران و فاسدان خودداري شود و نيز سفارش شده که انسان قدر عمر و وقتش را بداند و در مانند اين اجتماعات آن را هدر ندهد.
عن رسول‌الله(: ان الله يحب الابرار الاخفياء الاتقياء الذين اذا غابوا لم يفتقدوا، و اذا حضروا لم يدعوا و لم يعرضوا، قلوبهم مصابيح الهدي، يخرجون من کل غبراء مظلمة؛۲رسول خدا( فرمود: خداوند نيکان پرهيزگار در نهان را دوست دارد؛ آنان که هرگاه دور از ديدگان باشند، کسي آنان را نجويد و هرگاه در ميان مردم حاضر شوند، کسي آنها را فرا نخواند و دعوت نکند؛ دل‌هاي ايشان چراغ‌هاي هدايت است؛ از دل هر تاريکي و ظلمتي بيرون مي‌آيند.

1.سوره طه، آيه۱۳۱.

2.کنزالعمال، ش۵۹۲۹.

صفحه از 41