تعاون، مهرباني، صلة رحم، تقوا، ديدار مؤمنان، همبستگي، اداي حقوق همسايگان، عيادت بيماران و برآوردن نيازهاي مؤمنان بپردازيم. همة اينها چيزهايي است که خداوند خواسته است. از اين رو، ما به کنارهگيري از زندگي اجتماعي فرا نميخوانيم و دعوت به دوري از اشتهار زماني است که انسان احساس کند آنها او را از خداي تعالي دور ميسازد.
و امّا وارد شدن به اجتماع براي خدمت به مردم و صبر بر مردم و صبر بر زشتيهايي که از مردم سر ميزند، بدون چشمداشت احترام از سوي مردم، از برترين اعمال است و فرق ميان اين دو دقيق است. اين همنشيني، همنشيني پسنديده است.
عن رسولالله(: الذي يخالط الناس و يصبر علي أذاهم افضل من المؤمن الذي لا يخالط الناس و لا يصبر علي أذاهم؛۱پيامبر( فرمود: کسي که با مردم همنشيني کند و بر آزار آنان صبر کند، برتر از مؤمني است که با مردم همنشيني نميکند و بر آزار آنان صبر روا نميدارد.قال رسولالله( لرجل اراد الجبل ليتعبد فيه: لصبر احدکم ساعة علي ما يکره في بعض مواطن الاسلام خير من عبادته خالياً اربعين سنة؛۲پيامبر خدا به مردي که ميخواست براي عبادت به کوه رود، فرمود: اگر فردي از شما در نقطهاي از جهان اسلام آنچه برايش ناگوار است، يکساعت تحمل کند، بهتر است از اينکه چهل سال در خلوت و تنهايي به عبادت بپردازد.
2. انسان در اجتماع و روابط اجتماعي به قدري که براي او مفيد است، وارد ميشود و به افراد اجتماع خدمت ميکند. اما اگر ورود او بيهدف و براي خودنمايي، در مقابل مردم باشد، بايد از آن دوري کند؛ زيرا عمر او را تباه ميسازد. خداي تعالي ميفرمايد:
اعْلَمُوا أَنَّمَا الْحـَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهـْوٌ وَزِينَةٌ وَتَفَاخُرٌ بَيْنَكُمْ وَتَكَاثُرٌ فِي الْأَمْوَالِ وَالْأَوْلاَد ؛ ۳بدانيد که زندگي دنيا تنها بازي و سرگرمي و تجملپرستي و فخرفروشي در ميان شما و افزونطلبي در اموال و فرزندان است.
شايسته نيست که مؤمن به شکلي از اشکال زندگي دنيا، يعني بازي، سرگرمي، تجملپرستي، فخرفروشي و افزونطلبي سقوط کند. اين صورت از زندگي اجتماعي و روابط ناپسند، همان صورت فخرفروشي، افزونطلبي، بيهدفي، خودنمايي و... است.
3. دوري از فضاهاي سياسي و اجتماعي، هنگامي که اين فضاها باعث فساد و فتنه در زندگي انسان شود؛ زيرا اين مسائل دنبالة مقام و قدرت است و ما حديث منقول از پيامبر را شنيديم که فرمود: «نزديکي
1.کنزالعمال، ج۱، ص۱۵۴، ش۷۶۹.
2.ميزانالحکمة، ج۶، ص۳۰۲، ح۲۷۲۰.
3.سوره حديد، آيه۲۰.