نگرديده است… در جايى كه محقق مشهورى چون شيخ طوسى ـ كه امكان استفاده از كتابخانه اى معروف همچون كتابخانه شاپور بن اردشير و كتابخانه سيد مرتضى براى او فراهم بوده و رؤيت بسيارى از اصول روايى براى او مقدور بوده است ـ از احصاى كامل نام و نشان اصحاب اصول اظهار عجز كند، اظهار عجز ما كه از مصادر عهد شيخ محروم هستيم، به طريق اوّل بايسته تراست. ^۱
در حال حاضر مهمترين مأخذ جهت شمارش اصول روايى شيعه كتابهاى نجاشى و شيخ طوسى است كه از شاگردان شيخ مفيد (ت413) بوده اند.
محمد حسين جلالى در مقاله اى كه درباره اصول اربعمأة نوشته است با استفاده از آثار نجاشى، طوسى و ابن شهر آشوب اسامى هفتاد و هشت نفر از صاحبان اصول را به دست آورده است. ايشان معتقدند با وجود آنكه بعضى از اصحاب اصول نظير «حريز بن عبدالله سجستانى» داراى چند اصل بوده اند، نمى توان در حال حاضر به نام و نشان نويسنده بيش از صد اصل پى برد. ايشان بر اين مسئله سه شاهد اقامه كرده و مى نويسد:
اوّلين شاهد آن كه مجموع آنچه طوسى و نجاشى ذكر كرده اند بيشتر از هفتاد و اندى اصل نيست. با وجود آنكه طوسى قصد داشته آنها را شماره كند.
دوم آن كه طوسى در ترجمه «محمد بن ابى عمير ازدى» (ت217) گفته است: «روى عنه احمد بن محمد بن عيسى كتب مأة رجل من رجال الصادق» ^۲ و ابن ابى عمير راوى اكثر نسخ اصول است.
سوم آن كه طوسى در ترجمه «حميد بن زياد نينوى» (ت310) مى نويسد: «له كتب كثيره على عدد كتب الاصول.» ^۳
طوسى تعداد كتابهاى او را ذكر نمى كند ولى نجاشى يازده كتاب براى او