مترادف فرض نماييم، در اين صورت رقم چهارصد در تعبير شيخ مفيد رقمى مبالغه آميز نخواهد بود و مى توان با استفاده از مصادرى چون «رجال» نجاشى، «رجال» و «فهرست» طوسى و «معالم العلما»ى ابن شهر آشوب، صاحبان اصول اربعمأة را با نوعى تقريب مشخص كرد. زيرا در كتاب نجاشى و طوسى متجاوز از پانصد نفر ياران امام باقر تا كاظم(ع) مطرح شده اند كه راوى بدون واسطه كتابهايى از اين سه امامند و اگر از رجال ضعيف و غير موثق صرف نظر كنيم حدود چهارصد نفر خواهند شد. ۱
4 ـ امتيازات اصول و اهميت آنها
اصول روايى اوّليه در حديث شيعه از اهميت خاصى برخوردار است و محدثان به آنها بسيار اهتمام ورزيده اند. مطمئناً اين توجه به دليل امتيازاتى است كه اين اصول نسبت به ساير كتب حديثى داشته است. اظهارات بزرگان شيعه بازگو كننده اين امتيازات است.
الف ـ صحت حديث
شيخ طوسى درمقدمه فهرست اشاره كرده است كه گرچه بسيارى از اصحاب اصول داراى مذاهب فاسد بوده اند ولى كتابهاى آنها مورد اعتماد است. ۲ يكى از دلايل مورد اعتماد بودن كتابهاى اينان اين است كه ايشان ثقه بوده و در نقل حديث تقوا پيشه مى كردند؛ بنابراين اطمينان به صحت نقل آنان وجود دارد. از سوى ديگر چنانچه در معناى اصطلاحى اصل ذكر كرديم احاديث اين اصول مستقيماً و يا تنها با يك واسطه از امام شنيده شده است و اين مسئله احتمال خطا و غلط را به حداقل مى رساند.
شيخ بهايى در مشرق الشمسين مى نويسد:
از علائم صحت روايت در نزد قدما وجود حديث در شمارى از اصول مشهور
1.پژوهشى درتاريخ حديث شيعه، ص۱۷۷
2.الفهرست، مقدمه مؤلف؛ مجمع الرجال، ص۸
