پژوهشي در اسباب نزول آيه«اكمال دين» - صفحه 113

اين روايت را احمد و طبرانى در الكبير نقل كرده اند و طبرانى به آن چنين افزوده است: و فتح بدر در روز دوشنبه بود و نزول سوره مائده( اليوم اكملت لكم دينكم… ) در روز دوشنبه بود. در اين روايت«ابن لهيعه» وجود دارد كه ضعيف است اما بقيه رجال آن ثقه هستند و رواياتشان صحيح است. ۱
ضعف ابن لهيعه در اين حديث در نظر برادران سنى قابل حل است. وانگهى اين حديث به طرق ديگرى نيز روايت شده كه اين شخص در آن نيست، اما دليل حقيقى ضعف اين شخص مخالف او با قول خليفه عمر است و از اين رو در«درّالمنثور» چنين آمده است:
و ابن جرير به سند ضعيف از ابن عباس نقل كرده كه گفت: پيامبر شما روز دوشنبه به دنيا آمد و …. ۲
ابن كثير بشدت به اين حديث حمله كرد و گفته است اين حديث به صرف مخالفتش با قول عمر مردود است. او در«سيرةالنبويّة» مى گويد:
تنها احمد اين حديث را آورده و عمر و ابن بكير آن را از ابن لهيعه روايت كرده و چنين افزوده: سوره مائده( اليوم اكملت لكم دينكم… ) روز دوشنبه نازل شده است، و به همين ترتيب برخى آن را از موسى بن داود روايت كرده اند و او نيز چنين افزوده است: واقعه بدر نيز روز دوشنبه بود. از جمله كسانى كه گوينده اين حديث است يزيدبن حبيب است، و اين حديث بجّد مورد انكار است.
ابن عساكر مى گويد: آنچه محفوظ است اين است كه روز بدر و روز نزول اليوم اكملت لكم دينكم…، روز جمعه بوده است، سخن ابن عساكر درست است. ۳
ابن كثير اسباب ضعف و علت انكار اين حديث را بيان نكرده است، از اين رو گفتيم علتش مخالفت با قول عمر است، ولى سخن ابن عساكر پسنديده تر است، زيرا وى

1.مجمع الزوائد, ج۱, ص۱۹۶

2.درّالمنثور, ج۲, ص۲۵۹

3.سيرةالنبوّية, ج۱, ص۱۹۸

صفحه از 116