سوره آل عمران، آيه26:
قُلِ اللَّهُمَّ مالِكَ الْمُلْكِ تُو?تِى الْمُلْك مَن تَشَ آءُ وَتَنزِعُ الْمُلْك مِمَّن تَشَ آءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَ آءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَ آءُ بِيَدِك الْخَيْرُ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَىْ ءٍ قَدِير?؛بگو: بارالها، اى مالك حكومت ها، به هركس بخواهى، حكومت مى بخشى و از هركس بخواهى، حكومت را مى گيرى؛ هركس را بخواهى، عزّت مى دهى و هر كه را بخواهى خوار مى كنى. تمام خوبى ها به دست توست؛ تو بر هر چيزى قادرى.
سوره بروج، آيه 16:
فَعَّال?لِمَا يُرِيدُ؛آنچه را مى خواهد، انجام مى دهد.

جبر تكوينى و تشريعى

خداوند متعال با دو جبر بر بندگانش حكومت مى كند:
1 . جبر تكوينى،
2 . جبر تشريعى.

جبر تكوينى

اين اوّلين يا مهم ترين جبر است؛ زيرا انسان در اين دنيا و در سراى ديگر، محكوم اين نوع جبر است. پس خداوند متعال آن چه را بخواهد خلق مى كند؛ هر طور و هر جا كه بخواهد؛ هر چه را كه اراده كند، انجام مى دهد؛ از كارهاى او سؤال نمى شود.
سوره يونس، آيه 56:
هُوَ يُحْىِ وَ يُمِيتُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ؛اوست كه زنده مى كند و مى ميراند، و به سوى او بازگردانده مى شويد.
سوره قصص، آيه 68:
وَ رَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَ آءُ وَ يَخْتَارُ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحَانَ اللَّهِ وَ تَعَالَى عَمَّا يُشْرِكُونَ؛پروردگار تو هر چه بخواهد مى آفريند، و هر چه بخواهد برمى گزيند. آنان در برابر او اختيارى ندارند. منزه است خداوند، و برتر است از همتايانى كه براى او قيئل مى شوند.
جبر تكوينى بر دو نوع است: جبر تكوينى مطلق و جبر تكوينى معلّق يا نامعيّن.
جبر تكوينى خود بر دو نوع است: