سوم, وجود بحثهاى مفصّل حاشيه اى و گاه طغيانهاى قلمى است كه حضرت امام(ره), خود نيز در مواردى به آن اشاره مى كند:
اين بحث, از وظيفه ما خارج است (ص 578) همين اندازه نيز خروج از طور اين اوراق بود. (ص 592)
و بالاخره, گرچه هدف از تقرير اين كتاب, استفاده عام و مقصود, بهره ورى عموم از آن بوده است; ليكن وجود مخاطبان خاص, عملاً آن را به اثرى تخصّصى تبديل كرده است.
بدين جهت, مناسب مى نمود كه گزيده اى از اين كتاب ارجمند, به همراه پاره اى توضيحات, براى استفاده عام تر از آن, فراهم آيد كه بحمدالله, اين كار به همّت ستاد يكصدمين سالگرد تولّد امام(ره) در دست اقدام است و قرار است اين كتاب (با گزينش راقم اين سطور) و ديگر آثار فارسى امام(ره) با تلخيصى مناسب و پاره اى توضيحات لغوى و متنى, ارائه شود.
بارى! سخن درباره ساختار اين كتاب و شيوه كار امام(ره) در آن, بسيار است; ليكن نظر به اينكه دو مقاله در اين باب منتشر شده است و هر يك به گونه اى اين وظيفه را برعهده گرفته اند, به همين مختصر بسنده مى كنم و علاقه مندان را براى اطّلاع بيشتر, به اين دو مقاله با مشخّصات زير ارجاع مى دهم:
ـ حديث رهپويان راه فضيلت(مرورى بر شرح چهل حديث امام خمينى ـ ره ـ ), حسن شكوهيان, آينه پژوهش, ش 58, ص 152ـ 159.
ـ چهل حديث امام خمينى(ره), كتاب خودسازى, سيدمصطفى احمدزاده, آينه پژوهش, ش 58, ص 162 ـ 173.
در اين گفتار, مى كوشم پنج آموزه اساسى امام(ره) را در عرصه اخلاقِ عملى باز نمايم. ايشان خود براى اين آموزه ها عنوانى نمى گشايد و آنها را مستقلاً مورد بحث قرار نمى دهد; بلكه با خواندن اصل كتاب, مى توان اين نكات را به نيكى دريافت و نقش بنيادى آنها را فهميد.
مقصود از آموزه هاى اخلاقى, بنيادهايى است كه ساختار كتاب, بر آنها استوار شده است و همه نقض و ابرام ها و