جنبههاى زندگى فردى و اجتماعى، مادى و معنوى، دنيوى و اخروى است كه دستيابى به حيات معنوى را ممكن مىسازد. بىگمان ، استخراج و دستهبندى موضوعات مدوّن در قرآن ، تنها از عهده يك فرد بيرون است. امروز پس از گذشت قرنها از تاريخ نزول قرآن و رشد و توسعه چشمگير فرهنگ و دانش انسان در حوزههاى گوناگون معارف، هيئتهاى بزرگ علمى دنيا در رشتههاى مختلف علوم مربوط به خداشناسى، انسانشناسى، طبيعتشناسى، علوم انسانى و جز آن، با امكانات بسيار گسترده و همكارى يكديگر به مطالعه و تحقيق مىپردازند؛ اما با اين همه، خود معترف اند كه رهاورد علمى ايشان در كنار عظمت معارف و آموزههاى قرآن ناچيز است. اعجاز قرآن در اين عرصه، يعنى تبيين معارف و دانشهاى گونهگون، عرضه معارفى بىبديل، هدايتبخش و تربيتآفرين است كه بشر با مبادى متعارف دانش خود هرگز بدانها راه نمىيافت.
(يُعَلِّمُكُم مَّا لَمْ تَكُونُواْ تَعْلَمُونَ .۱
به شما چيزى را آموزد كه خود نمىتوانيد بدانيد) .
2 - 1 . معارف بنيادين
خداى جهان در نگاه قرآن
خداى جهان در نگاه قرآن ، در مقايسه با همه تأملها و ژرفانديشىهاى بشرى در زمينه مبدأ عالم، تفاوتى چشمگير دارد. خداى قرآن، آن ذات يگانه واجد همه كمالات هستى و پيراسته از همه نقايص و خصايص موجودات مادى و امكانى است:
(وَلِلَّهِ الأَْسْمَآءُ الْحُسْنَى .۲
نامهاى نيكو براى خداوند است).