بخل و شُحّ (تنگ نظری) - صفحه 7

آخرت بخيل ، در پى دارد . اين نتايج و پيامدها را مى توان به پنج دسته ، تقسيم كرد :

دسته اوّل : زيان هاى معنوى

نخستين خطر و ضرر بخل براى بخيل ، اين است كه او را دچار فقرِ معنوى مى نمايد . در واقع ، بخيل در موازات بخل مادّى نسبت به ديگران ، از نظر معنوى نسبت به خود نيز بخل مى ورزد . لذا قرآن كريم ، تصريح مى فرمايد :
«وَ مَن يَبْخَلْ فَإِنَّمَا يَبْخَلُ عَن نَّفْسِهِ .۱
و هر كس بخل ورزد ، تنها به زيان خود ، بخل ورزيده است»
.
اين فقر روحى ، سبب مى شود كه بخيل ، هر چه قدر داشته باشد ، باز هم احساس كمبود و نياز و تنگ دستى كند . احساس تنگ دستى نيز تنگ شدن سينه و روح را به دنبال دارد . ۲ و بدين سان ، آرامش و آسايش روانى از بخيل ، سلب مى گردد و گرفتار رذايل اخلاقى ديگرى مانند : بى شرمى و ناجوانْ مردى هم مى شود . چنين شخصى ، آرزو مى كند تا همه مردم در فقر و تنگ دستى به سر ببرند . ۳

دسته دوم : خطرهاى اجتماعى و فرهنگى

نكات مهمّى كه در زمينه خطرهاى اجتماعى بخل در روايات آمده ، عبارت است از : نفرت عمومى از بخيل ، نداشتن دوست واقعى ، بى آبرويى ، بُريدن دوستان شخص و حتّى اعضاى خانواده اش از او . ۴

1.. محمّد : آيه ۳۸ .

2.. ر . ك : ص ۳۷۹ (تنگ دلى) و (نداشتن آسايش) .

3.. ر . ك : ص ۳۸۱ (آرزوى فقر كردن براى مردم) .

4.. ر . ك : ص۳۸۳ (دشنام دادن مردم) و ص ۳۸۵ (نفرت و دشمنى مردم) و ص۳۸۷ (ننگ و شرمسارى در ميان مردم) و (خوارى در ميان مردم) و ص۳۹۱ (بريدن پيوند خويشاوندى) و ص۳۹۳ (نداشتن دوست) .

صفحه از 11