مسعود در سال 403 هجرى توسط بربرها كشته شد.
همچنين احمد بن قاسم بن عيسى لخمى كه ساكن قرطبه بود, هنگام وقوع اين آشوب ها به طُليطَله گريخت و در رجب سال 410 هجرى فوت كرد. ابن فرّاء نيز در آغاز بروز فتنه و آشوب, به اشبيليه مهاجرت كرد. حذّاء, ديگر عالم مشرق زمين, به شهر سَرَقُسطَه رفت و اواخر عمرش به قرطبه بازگشت و در سال 468 هجرى در اشبيليه وفات نمود.ِتجيبى, مفتى قرطبه, هم در اوايل فتنه و آشوب بربرها در روز پنج شنبه, اواخر ذى قعده سال 401, در محل اختفايش فوت كرد.
خميس بن خلف بن سلمه, يكى از علماى قرطبه بود كه بربرها او را در سال 403هجرى به قتل رساندند و در مقبره ابن عباس مدفون شد. ابن فرضى, راوى و حافظ حديث و رجالى معروف قرطبه نيز بنا بر مشهور, در سال 403 هجرى به قتل رسيد و ابن راشد كه يكى از علماى قرطبه بود, هنگامى كه قصد گريز از قرطبه داشت, توسط بربرها در بين راه, گردن زده شد.
و از همه اين علما مهم تر, ابن عبد البَر بود كه در سال 399 هجرى از قرطبه خارج شد و هرگز به آن جا بازنگشت تا در سال 463هجرى در شاطبه وفات نمود. ^۱ اين فتنه و آشوب, نه تنها علما را از اندلس گرفت, بلكه تمامى طلاّب و محصّلانى را هم كه براى آموختن علوم حديث و تدريس به آن جا هجرت نموده بودند, شامل گرديد. يكى از آنان, عبدالرحمان اَزْدى مصرى بود كه در سال 394 هجرى وارد اندلس شد. او حافظ حديث بود ـ كه حذّاء از او روايت مى كند ـ و به هنگام وقوع فتنه, قرطبه را ترك كرد و در مصر, اقامت گزيد و در همان جا فوت نمود.
فصل دوم درباره مهاجرت به قرطبه براى تحصيل علم حديث در خلال قرن پنجم هجرى است. مؤلف, مهم ترين هدفِ اين سفرها را چنين نقل مى كند:
الف. كسب فيض از محدّثان بزرگى كه موقعيتى برجسته در قرطبه داشتند, يا حضور در مجلس درس علمايى كه در معارف اسلامى همچون قرائات و غير آن, صاحب نظر بودند, مانند: ابو على غَسّانى, ابن عَتّاب, ابو على صدفى و