روابط بینامتنی نهجالبلاغه با اشعار کلاسیک فارسی
سال
/ شماره پیاپی
/
صفحه
35-54
چکیده :
بر اساس نظریهی بینامتنیت هر متن ادبی، آگاه یا ناخودآگاه، زایش و باز خوانشی از آثار ادبی پیش از خود یا معاصر با خود است. نهجالبلاغه از هنگام ظهور تاکنون [بعد از قرآن کریم] همواره به عنوان یکی از منابع مهم و کلیدی ادبای عرب و ایران به شمار میرود. در این میان الگوپذیری شاعران کلاسیک سرای ایرانی از سخنان و مفاهیم ارزشمند امیر مؤمنان (ع)، برجستهتر است، بهگونهای که انواع بینامتنیت نهجالبلاغه در بسیاری از سرودههای کلاسیک فارسی، به وضوح قابلرؤیت میباشد. هدف پژوهش حاضر شناخت، معرفی و بیان میزان بینامتنیت کلام امام (ع) در الفاظ و مضامین اشعار کلاسیک فارسی است؛ این تحقق به روش توصیفی - تحلیلی و با استقراء الفاظ و مضامین گهربار نهجالبلاغه در اشعار برجستهترین شاعران ادب فارسی صورت پذیرفته است. با تحلیل و بررسی روند بینامتنیت در اشعار موردنظر (متن حاضر) و نهجالبلاغه (متن غایب) درمییابیم که گونههای بینامتنیت بهصورت واژگانی و مضمونی و گزارشی و روابط بینامتنی میان متن حاضر و غایب بهصورت نفی جزیی، نفی متوازی ، نفی کلی، تجلی یافته است. شایان ذکر است که بینامتنیت مضمونی از میان انواع بینامتنی و نفی متوازی از میان روابط بینامتنی، در شیوهی نگارش اشعار بررسیشده، از انواع دیگر، از بسامد بیشتری برخوردار است.
کلیدواژههای مقاله :بینامتنیت؛ نهجالبلاغه؛ امام علی (ع)؛ شعر کلاسیک فارسی