دعا برای ظهور و حتمی بودن آن

اصل ظهور، از امور حتمى است؛ امّا زمان وقوع آن، بداپذير است و مانند اجل و مرگ، قابليت تقديم و تأخير دارد. يعنى ممكن است كه خداوند، مانند اجل انسان، براى فرج نيز دو زمان معلّق و مسمّا (قطعى)، تقدير كرده باشد كه اگر دعا و كارهاى مناسب از بندگان تحقّق يابد، تقدير نخست محقّق مى شود و طول دوره غيبت، كوتاه تر مى شود و اگر چنين نشود، غيبت به درازا مى كشد و بر تقدير مسمّا و قطعى خود منطبق مى شود. در كتاب تفسير العياشى، حديثى بر اين مطلب و تأثير درخواست از خداوند بر پيش افتادن فرج، دلالت دارد.[۱]

قضاى حتمى و تقدير قطعى الهى با درخواست و دعاى ما و ديگران دگرگون نمى شود؛ امّا اين همه، مانع دعا كردن نمى شود؛ زيرا تحقّق امور حتمى نيز حاصل گرد هم آمدن همه زمينه ها و عوامل گوناگون آن است كه هر يك، جزئى كوچك يا بزرگ را از علّت تام و تمام آن امر، فراهم مى آورند و دعا نيز مى تواند جزئى از آن علّت تامّه باشد. به زبان فلسفى، خداوند مقرّر فرموده كه كارها در اين دنيا از طريق اسباب و مسبّبات آن انجام گيرد؛ ولى اشكالى ندارد كه بخشى از اين اسباب، امور ناديدنى، غيبى و كارهايى مانند دعا كردن باشد.

به هر حال اگرچه قيام مهدوى، حتمى است، امّا دعاى ما و هزاران نفر ديگر در طول تاريخ، مى تواند جزئى از علّت تامّه و تقدير الهى براى ظهور امام زمان(ع) باشد. با دعا كردن و درخواست از خدا، و با گرد هم آمدن ديگر عوامل، زمينه حصول علّت تامّه ظهور و قيام امام زمان(ع) ، فراهم مى آيد و حتميت وعده الهى، رقم مى خورَد.