1. قائل شدن به توقّف، به دليل اختلافات فراواني که وجود دارد. علاّمه حلّي خلاصة الأقوال (ص 79)، اين راه را برگزيده است.
2. تضعيف او به دليل اقوال علمايي مانند شيخ طوسي و نجاشي. اين، رويکردي است که آقاي خويي در معجم رجال الحديث (ج 17 ص 169 ـ 171) برگزيده است. 3. بررسي روايات محمّد بن سنان و ارزيابي اقوال علما درباره وي. کساني که به بررسي روايات وي پرداختهاند، وي را از اتّهامات وارد شده؛ از جمله اتّهام غلوّ، مبرّا دانستهاند و در بررسي اقوال علما، ضمن بيان تعارضهايي که ميان آنها وجود دارد، به توجيه اقوال دالّ بر تضعيف او پرداختهاند و نتيجه گرفتهاند که با توجّه به روايات محمّد بن سنان و برآيند اقوال علما درباره وي، ميتوان به روايات وي عمل کرد، و وي را مدح يا توثيق کردهاند. بسياري از علما، مانند شيخ حرّ عاملي، سيد بحر العلوم و ابو المعالي کلباسي، اين رويکرد را برگزيدهاند.
به نظر ما، با توقّف، مشکلي حل نميشود و با تحقيق رجالي ميتوان راه حلّ صحيحي را براي روايات بسيارِ وي و اعتبار آنها پيمود. رويکرد دوم نيز چيزي فراتر از تقليد نيست و ما با پذيرش اين رويکرد، راههاي ديگر را بر خود ميبنديم؛ امّا در رويکرد سوم، به بررسي روايات محمّد بن سنان و همچنين اقوال علما درباره وي ميپردازيم. در اين بررسي اثبات ميشود اقوالي که درباره تضعيف وي وارد شده، هيچ کدام تضعيف وي را اثبات نميکند.
در اين اقوال، وي يا متّهم به غلو شده است؛ ولي با بررسي روايات او و نظر به اعتماد علماي بزرگي مانند احمد بن محمّد بن عيسى بر وي، از اين اتّهام مبرّا ميشود.
درباره وجادهاي بودن روايات وي نيز که خود به آن معترف است، بايد گفت که اوّلاً: اين قول، کمال احتياط محمّد بن سنان را ميرساند و ثانياً: نميتوان پذيرفت رواياتي که او از ائمه( نقل ميکند، از طريق وجاده به دست آمده باشند.
اقوالي هم که به فضل بن شاذان نسبت داده شده که در اين اقوال، محمّد بن سنان کذّاب مشهور معرّفي شده است - و احتمالاً مطالبي که شيخ طوسي و نجاشي درباره او گفتهاند نيز، ناشي از همين اقوال فضل باشد - ، در اين باره نيز بايد گفت: اوّلاً صدور اين مطلب از فضل، ثابت نيست. ثانياً خود فضل از کساني است که از محمّد بن سنان روايت ميکند ثالثاً اگر محمّد بن سنان کذّاب مشهور است، پس چرا اين همه بزرگان عادل و ثقه، از وي روايت کردهاند؟!
بحث ديگر، اين است که محمّد بن سنان، خود را تنها در معضلات صاحب نظر دانسته و نه در حلال و حرام. در اين باره نيز بايد گفت که معضلات ، به معناي مشکلات است و شکّي نيست که أنّ حديثّ أهل البيت( صعب مستصعب . بنا بر اين، از اين قول نيز تضعيف محمّد بن سنان ثابت نميشود.
درباره تضعيف نجاشي بايد گفت که اوّلاً احتمال دارد قول خود وي نباشد؛ بلکه قول ابن عقده باشد. ثانياً اين تضعيف نجاشي، با توثيق و اعتماد ديگر علماي بزرگ، منافات دارد.