ویژگی‌های محتوایی و ساختاری قرآن و تأثیر آن در اقناع مخاطب

نشریه : کتاب و سنت

نویسنده : پديدآورنده : عبدالحلیم مطرقی

چکیده :

قرآن کریم،‏ از زمان نزولش،‏ به دنبال جلب توجه مخاطبان بوده تا آن‌ها را متقاعد سازد. این جلب توجه قرآن،‏ به خاطر هدایت مردم به سرمنزل مقصود و رستگاری مخاطبان است. قرآن برای اقناع مردم،‏ با آنها ارتباط برقرار می‌کند و برای متقاعدکردن مخاطبان،‏ از کلمات و جملات و عبارت‌های متنوع بهره می‌گیرد و اصول اعتقادات و احکام و مواعظ را به کمک تشبیه‌ها و استعاره‌ها و کنایه‌ها در قالبی اثر گذار به مخاطبان آموزش می‌دهد. این آموزش،‏ نکاتی را یادآوری می‌کند:
نکته اول: پیام‌های قرآن،‏ در وجود مردم نفوذ می‌کند. این نفوذ باید از ذهن عبور کرده و به دل انسان برسد و درونی شده،‏ پذیرفته شود. علت أثرگذاری پیام‌های قرآن در زبان قابل فهم و همگانی آن،‏ بهره‌گیری از کلمات و جملات اثرگذار و بهره‌مندی از صنعت‌های ادبی نهفته است.
نکتۀ دوم: در پیام‌های قرآن،‏ ویژگی‌های پیام‌رسان عبارت است از: آگاهی،‏ خلوص،‏ مهربانی،‏ دلسوزی،‏ سعه صدر و ... .
نکته سوم: ویژگی‌های مربوط به پیام‌گیر و مخاطب؛ قرآن به ظرفیت ذهنی و فکری مخاطب و نیازهای فعلی و آتی او توجه نموده است. همچنین بایسته‌های مخاطب را در قالب پیام‌های نویدبخش به او عرضه کرده و او را دعوت به تفکر نموده است تا آن پیام‌ها را درک نماید و درونی‌سازی کرده و در رفتار خود،‏ نشان دهد.