حاشية الصحيفة السجادية - صفحه 280

1/2 . ترجمه هاى فارسى صحيفه در اين دوره

با توجه به اين كه پيش از قرن دهم فقط سه مجموعه دعاى شيعى به پارسى برگردان شده، ۱ وجود چند ترجمه فارسى از صحيفه سجاديه در همين دوره نشانگر آن است كه اين كتاب تا چه اندازه در فضاى فكرى فارسى زبانان مورد اقبال و توجه بوده است.
نخستين آنها دست نويسى مورخ ربيع الاول 516 ق در مجموعه سيد محمدباقر طباطبايى در كربلاست با ترجمه زير سطور به فارسى كه از چند و چون آن چيزى نمى دانيم. ۲
پس از آن كهن ترين گزارش هاى صحيفه به فارسى از سده هشتم هجرى است. از اين تاريخ اين چند دست نويس را مى شناسيم:

1.اين سه مجموعه عبارت اند از: الف. ذخيرة الآخرة، على بن محمد بن على بن عبدالصمد تميمى سبزوارى (زنده در ۵۳۳ق)، تصحيح و تحقيق: سيد محمد عمادى حائرى، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، ۱۳۸۳ش، ۲۸۹ ص. ب. نزهة الزاهد، از مؤلفى ناشناخته در سده ۶ق، به كوشش رسول جعفريان، تهران، اهل قلم و دفتر نشر ميراث مكتوب، ۱۳۷۶ش، ص۳۶۳ . ج. ترجمه كهن مختصر مصباح المتهجد، از مترجمى ناشناخته در سده ۶ق ، براى دست نويس هاى آن رك: فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه حضرت آيت اللّه العظمى مرعشى نجفى، سيد احمد حسينى، قم، كتابخانه آيت اللّه مرعشى، ج ۳، ص ۶۵ و ج ۱۵، ص ۳۶۰ و ج ۲۳، ص ۹۰؛ فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه مسجد اعظم قم، رضا استادى، قم، مسجد اعظم، ۱۳۶۵ش، ص ۸۲؛ فهرست نسخه هاى خطى كتابخانه مجلس شوراى اسلامى، على صدرايى خويى، زير نظر: عبدالحسين حائرى، قم، مركز انتشارات دفتر تبليغات اسلامى، ۱۳۷۶ش، ج ۳۵، ص ۳۳۷؛ نشريه نسخه هاى خطى، ج ۷، ص ۷۴۵؛ فهرست نسخ خطى كتابخانه آستانه مقدسه قم، محمدتقى دانش پژوه، قم، آستانه مقدسه قم، ۱۳۵۵ش، ص ۸۸ ـ ۸۹. محمد بن على ناموسى بخارى (سده ۸ ق) هم در همين زمان ها كتابى در دعا به فارسى نوشته بود كه هم اكنون جزو كتب مفقود است. افندى در الصحيفة السجادية الثالثة چند دعا از امام سجاد را از اين كتاب نقل مى كند و مى نويسد كه او معاصر فخرالدين محمد پسر علامه حلى (۷۷۱ق) بوده است. رك: الذريعة، ج ۸، ص ۱۸۴؛ الحقائق الراهنة فى المائة الثامنة، شيخ آقا بزرگ تهرانى، تحقيق على نقى منزوى، قم، انتشارات اسماعيليان، بى تاريخ، ص ۱۹۶.

2.مخطوطات السيد محمدباقر الطباطبائي في كربلا، سلمان هادى آل طعمه، كويت، معهد المخطوطات العربية، ۱۴۰۶ق، ص ۱۰۸ـ۱۰۹. سرنوشت اين نسخه پس از حمله آمريكا به عراق هنوز مشخص نشده است. اين جانب در پرسشى كه از جناب آقاى سلمان هادى آل طعمه (نگارنده پرتلاش فهرست كتاب خانه طباطبايى و معرفى كننده اين نسخه) داشتم ايشان هم از آن ابراز بى اطلاعى فرمودند.

صفحه از 564