شرح روايات « اراده خداوند » در اصول « الكافي » - صفحه 160

معتبر مى داند كه قطعى باشند. ايشان مى نويسد :
در اصول معارف دينى و الهى، حجّيتى بجز براى كتاب و سنّت، قطعى نيست . ۱
وى تصريح مى كند كه حديثى را قطعى مى داند كه متواتر باشد يا محفوف به قراين قطعى باشد. ۲ ايشان، براى اخبار آحاد، در غير فقه، حجيّتى قائل نيست و معتقد است كه حجّيت اخبار آحاد، در غير احكام شرعى معنا ندارد. ۳
علّامه، مى نويسد:
و امّا اين كه گفته شده در پذيرفتن روايت، شرط است كه با تواتر از معصوم نقل شده يا با سند صحيح متصل ـ كه شذوذ و علّتى در آن نباشد ـ به ما رسيده باشد، مسئله اى اصولى است و نظريه اى كه امروز در آن حاكم است ، اين است كه اگر خبر متواترى، به همراه قرينه باشد، بى ترديد ، حجّت است و اخبار غير آن، حجّت نيست، مگر اخبارى كه در احكام شرعى فرعى وارد شده و ظنّ نوعى به صدور آن ، وجود داشته باشد كه در اين صورت، اين اخبار نيز حجّيت دارند.
امّا علّت اين دسته بندى ، اين است كه حجّيت شرعى، در زمره اعتبارات عقلايى است و در مورد اخبار، تابع وجود اثر شرعى است كه قابل جعل و اعتبار باشد ؛ امّا در مورد قضاياى تاريخى و امور اعتقادى اى كه فاقد اثر شرعى است، حجّيت قرار دادن اين گونه روايات، معنا ندارد؛ زيرا معنا ندارد كه شارع حكم كند كه غير علم، علم باشد و مردم را هم به آن متعبّد سازد. موضوعات خارجى، هر چند ممكن است داراى اثر شرعى باشند ، ولى اين آثار ، آثار جزئى است و جعل شرعى، فقط شامل كلّيّات مى شود. ۴
علّامه ، معتقد است كه در اين مباحث بايد به محدوده كارايى عقل توجّه داشت و

1.الميزان، ج ۱ ، ص ۲۹۳.

2.همان، ج ۸، ص ۶۲.

3.همان، ج ۱۴، ص ۲۰۵ و ۲۰۶.

4.همان، ج ۱۰، ص ۳۵۱.

صفحه از 188