ارزيابي اسناد « الكافي » از منظر علّامه مجلسي در « مرآة العقول » - صفحه 261

شيعه ، هر چند كه سندا ضعيف باشند ، كاربرد ارزيابى هاى سندى را به موارد تعارض ، محدود كرده است.

ارزيابى و تفكيك روايات «الكافى» توسّط متأخّران

ارزيابى ميزان اعتبار حديث از طريق بررسى حالات سند ، يكى از شيوه هاى رايج در تعيين اعتبار روايات كتب حديثى ، از ديدگاه اصوليان به شمار مى رود كه همواره مورد عنايت محدّثان و فقيهان (بويژه محدّثان متأخّر شيعه) ، قرار داشته است.
تا كنون ، چند تن از عالمان شيعه ، با مبنا قرار دادن شيوه محدّثان متأخّر در ارزيابى اسناد ، به تفكيكِ روايات صحيح ، حسن ، موثّق و ضعيف الكافى پرداخته اند. اين آمارها عبارت اند از:
1 . شيخ حسن ، فرزند شهيد ثانى (م 1011 ق) در اثر ناتمام خود با نام مُنتقى الجُمان فى الأحاديث الصحاح و الحسان ـ كه مباحث فقهى را تنها تا پايان «كتاب الحج» در بر دارد ـ ، صرفا احاديث صحيح و حسن الكافى و ديگر كتب اربعه را مشخص و نقل كرده است.
2 . فخرالدين طريحى (م1085ق) و شيخ يوسف بحرانى (م 1186 ق) به نقل از يكى از اساتيد خود ، آمار اقسام احاديث الكافى را چنين گزارش كرده است: 5072 حديث صحيح ، 144 حديث حسن ، 1118 حديث موثّق ، 302 حديث قوى ، 9485 حديث ضعيف. ۱
3 . آقاى بهبودى در كتاب صحيح الكافى ـ كه با عنوان گزيده الكافى نيز منتشر شده است ـ ، طبق مبناى خود ، پس از بررسى سند و متن روايات الكافى ، صرفا روايات صحيح آن را جمع كرده و نهايتا 4428 حديث را «صحيحِ قطعى» دانسته است. ۲

1.جامع المقال ، ص ۱۹۳ ؛ لؤلؤة البحرين ، ص۳۹۴ و ۳۹۵.

2.براى آشنايى با معيار آقاى بهبودى در تفكيك روايات الكافى و انتقادهايى كه به كتاب صحيح الكافى شده است ، ر.ك: كيهان فرهنگى ، سال سوم ، ۱۳۶۳ ، شماره هاى ۷ ـ ۱۱ ؛ پژوهشى در تاريخ حديث شيعه ، ص۴۸۷ ـ ۴۸۹.

صفحه از 316