راويان مشترك و مشتركات « الكافي » - صفحه 229

كرده است ، بدون ترديد از ارزنده ترين كتاب ها در اين زمينه است . مؤلّف فرزانه و سخت كوش كتاب ، علاوه بر آن كه فايده ششم از فوايد دوازده گانه مقدمه كتاب را به اين موضوع اختصاص داده است و تحت عنوان «فى طريق تمييز من التلبّس من المشتركات» مطالب بسيار سودمندى را ارائه كرده است ، در جاى جاى كتاب ، به مناسبت هاى مختلف ،به تمييز و جداسازى راويان مشترك ـ كه در اسانيد روايات قرار گرفته اند ـ ، پرداخته است .

2 . جامع المقال فيما يتعلّق بأحوال الحديث و الرجال ۱

اين كتاب ، در دوازده باب تنظيم گرديده است و باب دوازدهم آن به «تمييز مشتركات» اختصاص دارد .
علّامه آقا بزرگ تهرانى مى نويسد :
رتّبه على اثنى عشر بابا و أورد فى ثانى عشر الأبواب ، اثنتى عشرة فائدة فى تمييز المشتركات بالاسم ، ثم بالنسب ، ثم بالكنى ، ثم بالألقاب . ۲
شيخ عبّاس قمى ، معتقد است كه او اوّل كسى است كه در تمييز مشتركات ، كتاب تأليف كرده است . ۳

3 . هداية المحدّثين إلى طريقة المحمّدين ۴

نويسنده كتاب ، در ابتدا ، به شرح باب دوازدهم كتاب جامع المقال ـ كه به راويان مشترك داشت اختصاص دارد ـ ، پرداخت و سپس كتاب مستقل و جداگانه اى تأليف نمود و مطالب فراوانى را در آن آورد .

1.تأليف عالم فاضل ، فخرالدين طريحى ، صاحب كتاب معروف مجمع البحرين (م ۱۰۸۵ ق).

2.الذريعة إلى تصانيف الشيعة ، ج ۵ ، ص ۷۴.

3.ر .ك : الفوائد الرضويّة ، ص ۳۴۸.

4.تأليف فقيه صالح ، محمّد امين كاظمى ، از عالمان قرن يازدهم و شاگرد فخر الدين طريحى كه سال ولادت و وفات او مشخص نيست.

صفحه از 256