اوضاع و احوال سياسي،اجتماعي و فرهنگي دوران حيات كليني - صفحه 11

مخالفت پرداخت و رى را در سال 313 ق، تصرّف كرد . نصر بن احمد، در اوايل سال 314 ق، بدان سو شتافت . در اين هنگام ، فاتكْ فرار كرد و نصر بن احمد، در اوايل شعبان 316 ق، كارگزار رى شد . ۱
ـ محمّد بن على صعلوك ، داعى صغير و ماكان كاكى را از طبرستان ، به رى دعوت كرد ، حكومت آن جا را به ايشان داد و خود ره سپار خراسان شد . ۲ در سال 316 ق ، اسفار شيرويه ، ماكان كاكى را در رى شكست داد ؛ ولى در حين حكومت ، ظلم بسيارى به مردم نمود ؛ چنان كه مسعودى در مروج الذهب گفته : «وى به كيش اسلام نبود» . ۳
در سال 319 ق، مرداويج، چون ظلم اسفار را به مردم ديد، با او به مخالفت پرداخت و با جمعى به قزوين حمله آورد تا اسفار را هلاك كند كه اسفار، به رى گريخت ؛ ولى نتوانست آن جا بماند . سرانجام، پس از سرگردانى زياد ، وى را در طالقان يافتند و به قتل رساندند . اين گونه، مرداويج به حكومت قزوين رسيد. ۴ مرداويج، به سال 323 ق، پس از مدّتى حكومت ، به دست غلامان به غدر كشته شد . ۵
ـ در سال 323 ق، در مشكويه (دو منزلىِ رى) ميان حسن بن بويه (ركن الدوله) و وُشمگير (جانشين مرداويج) نبردى سخت در گرفت كه پيروز ميدان، وشمگير بود . ۶

1.الكامل فى التاريخ، ص ۴۷۴۲؛ رى باستان، ج ۱، ص ۱۴۸ .

2.الكامل فى التاريخ، ص ۴۷۴۲؛ رى باستان، ج ۱، ص ۱۴۸.

3.الكامل فى التاريخ، ص ۴۷۶۱ ؛ رى باستان ، ج ۱، ص ۱۴۸ و ۱۴۹؛ طبرسى و مجمع البيان ، ص ۲۹۲ ؛ تاريخ طبرستان ، ص ۲۹۲ ؛ تاريخ طبرستان و رويان و مازندران ، ص ۶۹؛ حبيب السير ، ج ۱ ، ص ۴۱۵ .

4.تاريخ طبرستان، ص ۲۹۴ ؛ تاريخ طبرستان و رويان و مازندران، ص ۷۰؛ رى باستان ، ج ۱ ، ص ۱۴۹ .

5.الكامل فى التاريخ، ج ۱۱ ، ص ۴۸۵۵؛ رى باستان، ج ۱، ص ۱۵۲ .

6.تاريخ طبرستان، ص ۲۹۶؛ تاريخ طبرستان و رويان و مازندران، ص ۴۴۰ .

صفحه از 33