از ميان شش روايت ديگر، تنها همان نقل مسند است که در متن کتاب نقل نشده است و ساير روايات همه در متن کتاب آمده‌اند. ۱ معمولاً قايل اين روايات در متن کتاب علي بن ابراهيم است و در واقع، نويسنده، اسناد روايات را در مقدمه نياورده و نيز نگفته که ناقل اين روايات، علي بن ابراهيم است.
دليل اين عملکردِ نويسنده ـ که از ميان روايات علي بن ابراهيم، تنها هفت روايت را به او
منسوب مي‌کند و در ساير روايات اشاره‌اي به اين که نقل شده از سوي علي بن ابراهيم است، نمي‌کند و اين هفت روايت نيز همه به نوعي يا در سند و يا در متن با آنچه در خود کتاب آمده، متفاوت است ـ مشخص نيست.
نکته دوم
بر خلاف روايات ـ که در مقدمه و متن تا اين حد متفاوت نقل شده‌اند ـ ساير نمونه‌هايي که مؤلف
در مقدمه ذيل نکات علوم قرآني ذکر کرده است، دقيقاً همانند آن چيزي است که در متن کتاب
نقل مي‌شود.
در آمار اين پژوهش شمار اين نمونه‌ها بيش از 131 مورد است که برخي در متن کتاب از زبان علي بن ابراهيم و برخي از قول مؤلف ذکر شده‌اند.
جالب است، با اين که آمار اين نمونه‌ها چندين برابر روايات است، اما گزارش آنها، همان‌گونه که مؤلف مي‌گويد: «نذکره في مواضعه»، در جايگاه خود دقيقاً و با همان لفظ، آمده است. ۲ اين مطلب، پرسش از چرايي تفاوت نقل مقدمه با کتاب، در نقل روايات را پررنگ‌تر مي‌کند.
در پاسخ به اين پرسش مي‌توان احتمال داد که منابع نگارنده در نگارش و ارجاعاتش با هم متفاوت بوده است. اما نظر صحيح‌تر آن است که بگوييم حداقل چيزي که مي‌توان در اين مسئله بيان کرد، اين که با مؤلفي رو به رو هستيم که در نگارش مطالب خود دقت کافي ندارد تا آنجا که ميان آنچه در مقدمه مي‌آورد، با آنچه در متن از آن سخن مي‌گويد، تا اين حد تفاوت ديده مي‌شود.
1.[۱] در مقدمه مي‌خوانيم: «فقال ابو عبد الله عليه السلام لقاريء هذه الآية ...» (همان، ص۲۲)، در کتاب نيز همين روايت آمده است (همان، ص۱۱۸). [۲] در مقدمه آمده: «فقال ابو عبد الله عليه السلام لقد سألوا الله عظيماً ...» (همان، ص۲۲)، در کتاب نيز همين روايت آمده است. (همان، ج۲، ص۹۳). [۳] در مقدمه آمده: «فقال ابو عبد الله عليه السلام کيف يحفظ الشيء من امر الله...» (همان، ج۱، ص۲۲)، در کتاب نيز همين روايت آمده است (همان، ص۳۱۶). [۴] در مقدمه آمده: «فقال الصادق عليه السلام: البرزخ القبر و فيه الثواب و العقاب ...» (همان، ص۳۱)، در کتاب نيز همين عبارات آمده، اما نه به شکل روايت از امام صادق عليه السلام، بلکه به صورت يک اجتهاد و نظر ساده (همان، ج۲، ص۶۹). [۵] در مقدمه آمده: «فقال العالم عليه السلام: و الله ما نخاف عليکم الا البرزخ ...» (همان، ج۱، ص۳۱)، در کتاب نيز همين روايت آمده است، البته به نقل از امام صادق عليه السلام (همان، ج۲، ص۶۹).
2.براي نمونه: آنچه در مقدمه براي آيه ۱۲۲ سوره بقره مثال زده شده، عيناً در متن کتاب نيز آمده است (همان، ج۱، ص۲۰ و ۵۷)؛ آنچه در مقدمه براي آيه ۲۴ سوره جاثيه گفته شده، عيناً در متن کتاب نيز آمده است (همان، ص۲۱ و ج۲، ص۲۷۰)؛ آنچه در مقدمه ذيل آيه ۲۲۷ سوره شعرا گفته شده، عيناً در متن کتاب نيز آمده است (همان، ص۲۳ و ج۲، ص۱۰۱) و نمونه‌هاي بسيار ديگر که در مقدمه بيان شده است و مي‌توان آنها را با متن کتاب مقايسه کرد (ر.ک : همان، ج۱، ص۱۸ـ ۳۸).
