ادّعاى او آن است كه هر فعلى و انفعالى كه هست از خداست و بنده را در آن ، هيچ اختيارى نيست و مى گويند كه فرق در ميان دست صحيح و دست رعشه دار نيست و بطلان اين مذهب از بديهه حسّى معلوم است ، بر هر عاقلى ثابت است و شبهه اى در اين نيست كه اگر حال بر اين منوال باشد ، خداوند عالميان ـ جلّ ذكره ـ ظالم خواهد بود . أعاذنا اللّه من هذا الاعتقاد . براى اينكه هرگاه كاردى را بدون اختيار آدمى در دست اين كس بر گلوى كسى زند و او را بكشد و بعد از آن به ازاء اين امر ، بى اختيار آدمى را به جهنّم ببرد كه چرا فلان را من در دست تو بدون اختيار تو كشتم و اين محض ظلم خواهد [بود] و بعد از آنكه خداوند عالميان ـ جلّ ذكره ـ ظالم باشد ، عاجز نيز خواهد بود ؛ براى اينكه ظلم را به غير عاجز نمى كند و ديگر اينكه لازم مى آيد كه كارهاى الهى ـ جلّ ذكره ـ بر وفق حكمت نباشد ، براى آنكه آنچه خواهد از خير و شر در دست مردم جارى مى كند ، ديگر پيغمبران را مبعوث كردن و بهشت و دوزخ آفريدن و ثواب و عقاب قرار دادن و كرام الكاتبين را بر بندگان گماشتن ، عبث و بى فايده خواهد بود و بالاخره منجر به ظلم مى شود ، نعوذ باللّه ، و اين رويه ، چنانكه مذكور شد ، موافق عقل در بطلان آن شبهه اى نيست و در قرآن مجيد ، حضرت بارى تعالى در چند جا اسنادِ افعال به عباد و رفع ظلم از جناب كبريايى خود مى نمايد.از جمله در سوره مباركه يونس ، خطاب به حضرت پيغمبر ـ صلى الله عليه و آله ـ مى فرمايد :
«وَ مِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ أَفَأَنتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَ لَوْ كَانُوا لَا يَعْقِلُونَ * وَ مِنْهُم مَّن يَنظُرُ إِلَيْكَ أَفَأَنتَ تَهْدِى الْعُمْىَ وَ لَوْ كَانُوا لَا يُبْصِرُونَ * إِنَّ اللّه لَا يَظْـلِمُ النَّاسَ شَيْئا وَ لَـكِنَّ النَّاسَ أَنفُسَهُمْ يَظْـلِمُونَ»^۱ .
و بعضى ديگر از احاديث و اخبار و ادلّه در ابطال اين مذهب در طى تحقيق مذهب