شرح حديث "من همّ بحسنة ولم يَعملها..." - صفحه 157

اثبات رجعة محمّد و آله الاطهار عليهم السلام ۱ ، اشاره نمود. او همچنين داراى رساله عمليه بوده كه جلد طهارت و صلاة آن توسط شاگردش احمد بن صالح تلخيص شده است. ۲
2. احمد بن محسن بن منصور آل عمران قطيفى
وى صاحب الحاوى ۳ در فقه بوده و به نوشته أنوار البدرين از مشايخ ابن طوق است. ۴
شايد ذكر اين دو نكته هم خالى از فايده نباشد. ابتدا اين كه، صالح بن سالم ـ پدر ابن طوق ـ از فضلاى روزگار بوده است و به روال معمول، بايد پسر، از محضر پدرِ دانشمندش هم بهره برده و يا تحت ارشاد و هدايت وى مراتب علمى و تحصيلى را طى كرده باشد، ولى تا آنجا كه مى دانيم در منابع، تصريح به شاگردى او نزد پدرش نكرده اند و يا اين مطلب را طبيعى دانسته و تذكر نداده اند.
ديگر اين كه ابن طوق، ضمن مكاتباتى از شيخ احمد احسايى سؤالاتى را در موضوعات فقه، تفسير، عقايد، فلسفه و حديث پرسيده و شيخ ضمن تجليل از وى، پاسخ داده است.
اين كه ابن طوق به صورت مرسوم نزد احسايى شاگردى كرده باشد يا از او روايت كند دانسته نشد، ولى آقا بزرگ تهرانى، گاهى از ابن طوق با تعبير «تلميذ احمد الأحسايى» ياد كرده است ۵ و برخى نيز به استناد همين مطلب ابن طوق را جزء شاگردان احسايى شمارش كرده اند. ۶

تأليفات و آثار

بيشترين آثارى كه قطيفى از خود به جاى گذاشته، موضوعات و مباحث فقهى است، ولى او به مباحث اعتقادى و گاهى شرح حديث نيز پرداخته است.

1.فهرست كتابخانه مركزى دانشگاه تهران، ج ۱۶، ص ۳۸۶.

2.أنوار البدرين، ص ۲۷۴؛ موسوعة مؤلفي الإمامية، ج ۴، ص ۳۶.

3.الذريعة، ج ۶، ص ۲۳۴.

4.أنوار البدرين، ص ۲۸۰.

5.الذريعة، ج ۲۴، ص ۲۳۴.

6.أعلام هجر من الماضين و المعاصرين، ج ۱، ص ۱۵۶.

صفحه از 188