آداب الصلاة (شرح حديث حمّاد) - صفحه 358

تامّ الاركان ، و محتوى بر بيشتر دعايم اين دعامه دين و ايمان است ، شرح نگار گشته ، به نظر انور كيميا اثر رساند كه در محلّ فرصت مطالعه فرموده ، مرآت حقايق نماى انديشه جهان پيما را از روى همين حديث شريف صورت پذير چگونگى آداب و اعمال فرايض يوميّه فرمايند.
و لهذا بر سبيل اختصار صحيفه نگار اين رساله صحّت آثار گشته ، آن را به دست آويز بندگى و اخلاص جنانى ، هديه مجلس بهشت آيين سلطانى گردانيد ، رجاء واثق است كه زيور استحسان خاطر ملكوت ناظر والا پذيرفته ، به تقريب ظهور اين لطف نمايان ، دستورالعمل عالميان ، و ثواب آن واصل به روزگار فرخنده آثاران پشت و پناه جهانيان گردد.
و من اللّه الاستعانة في كلّ باب و عليه التوكّل و هو المرجع و المآب.

[سند روايت]

پوشيده نماند كه قبل از ذكر حديث شريف بحث مى كنيم ما از سند آن جهت حصول اعتماد و وثوق به آن.
بدان كه مروى است اين حديث به دو سند يكى صحيح يعنى همه روات آن شيعه امامى مذهب عادلند ، و ديگرى حسن كالصحيح يعنى تصريح به عدالت بعضى از روات نشده امّا صحيح المذهب [است] و مدح بسيار دارد.
و بنابر هر دو روايت حديث عالى الاسناد است ، يعنى واسط نقل آن از حضرت امام عليه السلام قليل است ، چه شيخ كلينى رضى الله عنه به سه واسطه روايت نموده آن را از امام به حق ناطق جعفر بن محمّد صادق عليهماالسلام ، و شيخ صدوق رحمة اللّه عليه به چهار واسطه ، و علوّ اسناد سبب قوّت و اعتبار خبر است.
ديگر آن كه علماء اعلام و فقهاء كرام رضوان اللّه تعالى عليهم عمل به آن نموده تلقّى آن به قبول فرموده اند و اين معنى نيز باعث كمال اعتبار خبر است بلكه مشهور اين است كه شهرت بين الاصحاب جبر ضعف سند حديث مى كند يعنى اگر سند

صفحه از 386