آداب الصلاة (شرح حديث حمّاد) - صفحه 368

اعتبار نهايت استوا و برابرى اجزاء پشت او ، و كشيد گردن خود را و پوشيد و بر هم گذاشت هر دو چشم خود را.
و پوشيده نماند كه از صحيحه مرويّة از زرارة از حضرت باقر عليه السلام ظاهر مى شود كه بايد نظر كند مصلّى در حال ركوع مابين قدمين خود. ۱
و ظاهر اين حديث اين بود كه چشم را بپوشاند ، و ممكن است جمع به اين روش كه مصلّى مخيّر باشد در حال ركوع ميانه چشم پوشيدن يا گشودن و نظر كردن به مابين قدمين.
و غرض اين است كه نظر به سمت برابر و اطراف نكند ، و به اين رفته است شيخ طوسى عليه الرحمة در كتاب نهاية الاحكام. ۲ و احتمال مى رود چنان كه شيخ شهيد عليه الرحمة در كتاب ذكرى الشيعة ۳ فرموده كه مراد به تغميض كه در اين حديث وارد شده خوابانيدن چشم و انداختن نظر به مابين القدمين باشد چه اين حالت شباهتى به پوشيدن چشم دارد پس آن را تغميض مى توان گفت.
ثمّ سَبَّحَ ثَلاثَا بِتَرْتيلٍ فَقالَ : سُبْحانَ رَبِّى العَظيمِ وَ بِحَمْدِه.
و بعد از آن كه درست قرار گرفت بر حال ركوع تسبيح و تنزيه حق تعالى كرد سه مرتبه شمرده به اين روش كه گفت سُبْحانَ رَبِّى العَظيمِ وَ بِحَمْدِه را سه بار ، يعنى تنزيه مى كنم و به پاكى ياد مى كنم پروردگار خودم را كه بزرگ است و منزّه مى دانم او را از آنچه سزاوار مرتبه الوهيّت او نيست ؛ بر حالى كه من متلبّس و مشغولم به حمد و ثناى او.
ثمّ استوى قائِما فَلَمّا اِسْتَمْكَنَ من القِيامِ قال : سَمِعَ اللّه لمن حَمِدَه.
و بعد از فراغ از ذكر ركوع راست شد ايستاده ، پس چون متمكن شد از ايستادن گفت : سَمِعَ اللّه لمن حَمِدَه ، يعنى مستجاب كناد اللّه تعالى دعا را براى كسى كه سپاس كرد او را.

1.الكافي ، ج ۳ ، ص ۳۲۰.

2.النهاية ، ص ۷۱.

3.الذكرى ، ص ۱۸۳.

صفحه از 386