آداب الصلاة (شرح حديث حمّاد) - صفحه 382

الْاَرْضَينَ السَبْعِ ، و ما فيهنَّ وَ ما بَيْنَهُنَّ وَ رَبِّ العرش العَظيمِ ، وَ الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ العالمين.
يعنى نيست خدايى مگر خداى بردبار جودكننده ، نيست خدايى مگر خداى بلند مرتبه بزرگ ، پاك است خداى پروردگار آسمان هاى هفت گانه ـ و ممكن است كه مراد آسمان هاى هفت ستاره سيّاره باشد ـ و پروردگار زمين هاى هفت گانه ـ يعنى هفت اقليم يا هفت طبقه زمين ، و احتمالات ديگر نيز گفته اند ـ و آنچه در آنهاست از ستاره هاى فلك هاى جزئى كه در آسمان ها است ، و معدن ها و چشمه ها و مانند آنها كه در زمين ها است ، و آنچه در ميانه آنها است از ملائكه و جن و انس و غير آنها ، و پروردگار عرش عظيم ـ و ممكن است كه مراد فلك نهم باشد كه ناميده مى شود به فلك الافلاك و فلك اطلس ـ و سپاس مر خداى را كه پروردگار هر كس و هر چيز است.
و اين دعاى شريف نيز سنّت است كه خوانده شود در قنوت اَللّه مَّ اغْفِرْلَنا وَ ارْحَمْنا وَ عافِنا وَ اعْفُ عَنّا فِي الدُّنْيا وَ الاخِرَةِ إنَّكَ عَلى كُلِّ شى ءٍ قَديرٌ. ۱
يعنى خداوندا بيامرز ما را و رحمت كن ما را و عافيت ده ما را و عفو كن از ما در دنيا و آخرت به درستى كه تو بر هر چيز به غايت توانايى.
و ديگر ادعيه بسيار وارده شده در قنوت و مقام گنجايش ذكر آنها را ندارد.
چهارم : تعقيب ، يعنى اشتغال به دعا و ذكر حق تعالى بعد از اتمام نماز و اداى سلام ، و اگر نشسته باشد وقت اشتغال به تعقيب رو به قبله در همان موضعى كه نشسته بود در وقت نماز و با طهارت باشد بهتر است. و حصرى از براى اذكار و ادعيّه آن نيست به سبب بسيارى آنچه وارد شده از آن در اخبار صدق آثار و افضل آنها است تسبيح حضرت فاطمه زهرا عليهاالسلام.
پس روايت شده به سندى صحيح از حضرت ابى عبداللّه عليه السلام كه هر كه تسبيح كند تسبيح فاطمه زهرا عليهاالسلام پيش از اين كه بگرداند پاهاى خود را از وضعى كه نشسته بود

1.وسائل الشيعة ، ج ۴ ، ص ۹۰۶.

صفحه از 386