يادآوري اسلوبي در تفضيل - صفحه 75

است که شخص سوم (مفضل‌عليه) ذکر مي‌شود که اين، ارتباط با مِن را لازم مي‌آورد. مثل: «الشعر أعقل بالذاکرة من النشر»: شعر به يادماندني‌تر از نثر است. (روش نوين فن ترجمه: ص36)
دکتر مصطفي جواد در اين خصوص مي‌گويد:
حذف من و مجرورش در اين گونه مثال‌ها نيز جايز است: «هذا رجل عظيم و ذلک رجل أعظم» که در اين مورد و موارد شبيه اين، مثل آيه «يعلم السرّ و أخفي»، مِن در تقدير گرفته مي‌شود، يعني: «وأخفي منه» ( في التراث اللغوي: ص354)
که بحث در اين خصوص را بيشتر از اين، طول نمي‌دهيم.

2ـ موضع استواء مذکر و مؤنث در اسم تفضيل ۱ :

و آن، ملازمه تذکير است در:
الف) در حالت بدون «أل و اضافه»؛ بنابراين، مي‌گوييم: «فاطمة أصدق من مريم» ولي آن را بر وزن «فُعلي» صرف نمي‌کنيم.
ب) در حالت اضافه به نکره؛ از اين رو مي‌گوييم: «هذه أجمل امرأة».
و در حالت اضافه به معرفه، در صورتي که مقصود، تفضيل باشد، نيز جايز است ملازمه تذکير در اسم تفضيل صورت گيرد. ( في التراث اللغوي: ص253؛ موسوعة النحو و الصرف و الإعراب: ص62)

3ـ معاني اسم تفضيل در حالات مختلف:

اسم تفضيل، آنگاه که معناي مفاضله و برتري را از آن قصد نماييم، طبق سخن دکتر يحيي‌معروف، در دو معنا و دو نوع منحصر است: الف) صفت تفضيلي (تر) ب) صفت عالي (ترين)
اما به تفضيل بيشتر اينگونه مي‌توان برشمرد:
1ـ م (مفضَّل) تر از م‌عليه (مفضَّل‌عليه): که حالت اول، اسم تفضيل است که عربي آن: (م) أفضل من (م عليه) است. مثال آن از کتاب دکتر منصوره زرکوب چنين است:
هاتان الطالبتان أذکي من هذين الطالبين؛ اين هر دانشجوي دختر با هوش‌تر از اين هر دانشجوي پسر هستند. (روش نوين فن ترجمه: ص36)
2ـ بيان دوري «مفضل» از «مفضل منه»: در اينجا «مفضل عليه» منظور نيست و معناي (تر از اين/ آن که) مي‌دهد:
در فارسي: (م) تر از آن که + معمولاً فعل؛ و در عربي: (م) أفعل من أن + فعل مضارع منصوب
مثال: أنت أعقل من أن تکذبَ: تو عاقل تر آني که دروغ بگويي.

1.فراموش نشود که همه اين موارد، در زماني است که مقصود از اسم تفضيل، مفاضله و برتري باشد.

صفحه از 80