پيشگفتار
فرهنگنامه ، كتابى است كه در آن ، دانش ، فرهنگ ۱ و حكمت باشد .
فرهنگنامه ادب ، قطرهاى ديگر از درياى بيكران علوم و معارف ناب اسلامى و مَدخَلى ۲ ديگر از دانشنامه ميزانالحكمه است كه به صورت مستقل ، منتشر مىشود . در اين دانشنامه ، واژهها و اصطلاحاتى كه در قرآن و احاديث ، كاربرد فرهنگى گستردهاى دارند ، به ترتيب الفبايى ، با نظمى نوين و با ذكر نمونه كاربردها (شواهد) ، معناشناسى و تحليل و تبيين مىگردند . در لابهلاى اين دانشنامه ، برخى مَدخلها ، از كاربرد فرهنگى ويژه و بَسامد استفاده بالايى برخوردارند . بدين معنا كه عموم مسلمانان و يا گروههاى خاصّى از آنان ، به صورت شبانهروزى و گسترده ، با آنها ، سر و كار دارند . از اين رو ، به منظور تصحيح و تقويت فرهنگ عمومىِ جوامع اسلامى ، ضرورى است معارف مربوط به اين گونه واژهها و اصطلاحات ، به صورت كتابِ همراه ، و كتاب راهنما ، در اختيار همگان قرار گيرد .
با اين نگاه ، مَدخَلهايى از اين دست ـ كه گفتيم ـ ، به صورت
1.فرهنگ : علم؛ دانش؛ ادب؛ تربيت؛ پديده كلّى پيچيدهاى از آداب ، رسوم ، انديشه ، هنر و شيوه زندگى كه در طىّ تجربه تاريخى اقوام ، شكل مىگيرد و قابل انتقال به نسلهاى بعدى است . (ر. ك : لغتنامه دهخدا ، فرهنگ معين و فرهنگ بزرگ سخن)
2.در دانشنامهها ، به هر واژه اصلى كه توضيحى (مقالهاى) در ذيل خود دارد ، «سرواژه» يا «مَدخَل» مىگويند . به مجموع سرواژه و توضيح ، بر روى هم ، نيز «مدخل» گفته مىشود (ر. ك : فرهنگ بزرگ سخن)