تحلیل روایت تفسیری منتقله ابنفحام درخصوص کاستی از آیۀ 33 آل عمران در امالی شیخ طوسی
سال
نهم / شماره پیاپی
17 /
صفحه
147-164
چکیده :
شیخ طوسی در کتاب امالی، روایتی را از ابنفحام (شیخ عامی خود) نقل میکند مبنیبر اینکه امام صادق(ع) آیۀ 33 سورۀ آل عمران را با عبارت «وآل محمد» قرائت میفرمود و تصریح میکرد که این عبارت در متن آیه نازل شده است. روایت یادشده گویای نوعی تحریف به کاستی در آیۀ شریفه است؛ درحالیکه اعتقاد مشهور و اجماع علمای شیعه، عدم تحریف قرآن کریم است، چه به زیاده چه به کاستی. ابنفحام از اساتید و مشایخ شیخ طوسی است که برخی از علمای رجال شیعی و سنی او را عامی شمرده اند. در سند روایت نیز افرادی عامی، ضعیف و مجهول وجود دارند. روایت ابنفحام در هیچیک از منابع شیعی پیش از شیخ طوسی نیامده است. علاوه بر اینها در روایت یادشده، شواهدی وجود دارد که دالّ بر منتقله بودن آن است. در این مقاله، هم شواهد درونمتنی وهم شواهد برونمتنی آن بررسی شده که همگی بیانگر انتقال روایت ابنفحام از مدرسۀ خلفا به مدرسۀ اهل بیت(ع) است.
کلیدواژههای مقاله :روایات منتقله، ابنفحام، آل محمد، تحریف به کاستی