جايگاه الكافى در ميان اماميه - صفحه 97

كتاب الكافى را كتابى بى مانند در اسلام مى داند. مولى محمد طاهر قمى هم تمامى كتب اربعه را مرجع فقها مى داند ۱ مولى محمد باقر مجلسى ( درگذشته 1110ق)، نويسنده نامدار بحار الأنوار و شارح كتاب الكافى، اين كتاب را از لحاظ دقت و كامل بودن مهم تر از همه كتاب هاى حديثى شيعه خوانده و آن را بهترين و عظيم ترين تأليفات اماميه دانسته است. ۲ ميرزا حسين نورى (درگذشته 1330ق) نيز كتاب كافى را به دليل جامعيت در فقه، عقايد و مواعظ و آداب شايسته برترى دانسته است. كتابشناسانى مانند ميرزا عبداللّه اصفهانى افندى ۳ كنتورى (درگذشته 1286 ق) ۴ و آقابزرگ طهرانى (درگذشته 1389ق) ۵ نيز از كتاب الكافى در مقايسه با كتاب هاى ديگر ستايش كرده اند.
به ويژه در تشيع سده هاى متأخر و با رشد گرايش اخبارى گرى، جايگاه كلينى و كتاب او الكافى بيشتر مورد تأكيد قرار گرفت وبه ويژه پس از استقرار تشيع در ايران در عصر صفوى، علاوه بر اهتمام فقيهان به كتاب الكافى به عنوان منبعى مهم درباره احاديث فقهى، كتاب الكافى وبويژه بخش اصول آن به عنوان مهم ترين مرامنامه اعتقادى شيعه، دست كم از ديدگاه عالمان اخبارى و محدثين و گرايش تشيع اعتقادى قلمداد شد. اين امر از نوع ستايش هايى كه از كلينى و كتاب الكافى در منابع متأخر شده است، به خوبى پيداست. ۶ در همين مورد بايد توجه داشت كه كتاب الكافى بر خلاف سه منبع ديگر كتب اربعه حديثى شيعه، علاوه بر احاديث فقهى شامل احاديث

1.بحار الأنوار، ج ۱۱۰، ص ۱۲۹.

2.نك: مرآة العقول، ج ۱، ص ۳.

3.نك: افندى، رياض العلماء، ج ۲، ص ۲۶۱.

4.نك: كنتورى، كشف الحجب، ص ۴۱۸؛ براى مجموعه اى از نظرات عالمان شيعه درباره الكافى، نك : خوانسارى، روضات الجنات، ج ۶، ص ۱۱۶ به بعد.

5.نك: الذريعة، ج ۱۷، ص ۲۴۵.

6.علاوه بر منابع گذشته، نيز نك: اردبيلى، جامع الرواة، ج ۲، ص ۲۱۸؛ تفرشى، نقد الرجال، ص ۳۳۹؛ قهپايى، مجمع الرجال، ج ۶، ص ۷۳ ؛ نراقى، شعب المقال، ص ۱۰۳؛ ابوعلى الحائرى، منتهى المقال، ص ۲۹۷؛ نورى، مستدرك، ج ۳، ۵۲۶ ۵۲۷؛ حسن صدر، عيون الرجال، ص ۸۴؛ مامقانى، تنقيح المقال، ج ۳، ص ۲۰۲؛ عباس قمى، الفوائد الرضوية، ص ۶۵۷؛ همو، الكنى والالقاب، ج ۲، ص ۹۸؛ همو، سفينة البحار، ج ۲، ص ۴۹۴.

صفحه از 101