درخواست تأليف كتاب را پس از بيست سال پاسخ گفته باشد، بنابراين طبيعى اين است كه كلينى مدت ها قبل از درخواست تأليف، در فكر تأليف اين كتاب بوده و سال ها صرف تهيه مقدمات كار كرده و تنها تنظيم نهايى كتاب پس از درخواست سائل صورت گرفته باشد. ۱
شيخ مفيد كتاب كافى را «من أجلّ كتب الشيعة و أكثرها فائدة» مى داند. ۲
شهيد اوّل (786ق) در وصف آن مى گويد: لم يعمل للإمامية مثله، ۳ نظير اين داورى را محقق كركى (م 940ق) ارائه كرده است. ۴
ملا محمد تقى مجلسى (م 1070ق) مى گويد: لم يصنّف في الإسلام مثله ۵ ستايش از اين كتاب در كلام ساير بزرگان و فقها تكرار شده است.
ديدگاه دانشمندان درباره احاديث كافى
درباره اعتبار احاديث كافى ديدگاه هاى چندى ميان دانشمندان امامى ديده مى شود.
ديدگاه نخست: هرچند كتاب كافى از كتب مرجع و معتمد بوده و مدار استنباط احكام مى باشد، ولى اين بدان معنا نيست كه احاديث آن به ارزيابى سندى نيازمند نباشد. اين ديدگاه اكثريت علما بويژه علماى اصولى مسلك مى باشد.
ديدگاه دوم: تمام احاديث اين كتاب قطعى الصدور مى باشند. اين ديدگاه از سوى اخباريان افراطى همچون ملا امين استرابادى و ملا خليل قزوينى مطرح شده است.
ديدگاه سوم: تمام احاديث اين كتاب، حجّت و معتبر است، هرچند صدور آن قطعى نباشد. اين ديدگاه اخباريان معتدل مى باشد.
ديدگاه چهارم: احاديث اين كتاب، همگى ذاتا معتبر است و نياز به بحث سندى
1.تجريد الأسانيد، ج ۱، ص ۱۲.
2.تصحيح الاعتقاد، ص ۷۰ در نقل محدث نورى حرف «من» نيامده است، خاتمه مستدرك، ج ۲۱، ص ۴۶۴.
3.بحار الأنوار، ج ۱۰۷، ص ۱۸۸.
4.بحار الأنوار، ج ۱۰۸، ص ۶۳، و نيز ص ۷۵.
5.بحار الأنوار، ج ۱۱۰، ص ۶۹.
