پژوهشى جديد در كتاب كافى - صفحه 311

شبيه اين سند در كافى متكرر است. ۱
مثال دوم:
حميد بن زياد عن الحسن بن محمد بن سماعة عن وهيب بن حفص عن أبى بصير عن أبى عبد اللّه عليه السلام ... . ۲
3. و بإسناده قال قال أبو جعفر عليه السلام ... .
مثال سوم:
محمد بن يحيى عن أحمد بن محمد عن على بن النعمان عن عبد اللّه بن مسكان عن داود بن فرقد عن أبى سعيد الزهرى عن أبى جعفر و أبى عبد اللّه عليهماالسلام... . ۳
و بإسناده قال قال أبو جعفر عليه السلام ... . ۴
مثال چهارم:
عدة من أصحابنا عن أحمد بن محمد عن ابن فضّال عن على بن عقبة عمن ذكره عن أبى عبد اللّه عليه السلام قال كانت زمزم... . ۵
2. و بإسناده قال ذكرت زمزم عند أبى عبد اللّه عليه السلام فقال... .
مرجع ضمير مستتر در قال ـ پس از بإسناده ـ در مثال اول ابو عبد اللّه عليه السلام است كه در حديث قبلى هم ضمير به وى بازگشته است.
در مثال دوم دو احتمال وجود دارد: احتمال اول، رجوع ضمير به راوى آخر (أبى بصير). احتمال دوم، رجوع ضمير به ابو عبد اللّه عليه السلام ، درباره اين سند در توضيح الاسناد بحث كرده ايم.
در مثال سوم ظاهرا ضمير به راوى اخير (أبى سعيد زهرى) باز مى گردد.
در مثال چهارم بايد نحوه قراءت «ذكرت» را در نظر گرفت، اگر اين كلمه به صيغه معلوم و متكلم وحده قرائت شود: ذَكَرْتُ، ضمير به راوى اخير (من ذكره) باز

1.مانند: ج ۵، ص ۳، ح ۳، و ص ۱۴۳، ح ۹، و ص ۳۳۲، ح ۳، و ج ۴، ص ۵۱۷، ح ۴.

2.كافى، ج ۲، ص ۴۹۶، ح ۲.

3.ج ۵، ص ۵۶، ح۴.

4.ص ۵۷، ح ۵ .

5.ج ۱، ص ۳۸۶، ح۱ .

صفحه از 342