پژوهشى جديد در كتاب كافى - صفحه 316

روى خ عن (بصائر: 399/4 خ كافى 1: 462/5)
(و نيز محاسن: 453/ذيل 370 خ كافى 6: 264/7)
البته اين تغيير در جايى كه عبارت روايتى از اهميت مفهومى خاصى برخوردار باشد همچون موارد «وجادة» صورت نمى گيرد. ۱
2. يكدست كردن عناوين راويان (معيار سازى)
ابو يوسف خ يعقوب بن يزيد (محاسن: 453/ذيل 370 خ كافى 1: 264/7)
(محاسن: 525/ذيل 752 خ كافى 6: 372/3). ۲
ابن نبت الياس خ الوشاء (محاسن: 32/23 خ كافى 1: 520/1، تحويلى است)
الحارث النصرى خ الحارث بن المغيرة (بصائر: 480/3 خ كافى 1: 275/3)
نوح النيسابورى خ نوح بن شعيب (محاسن: 457/481 خ كافى 6: 323/2)
3. يكدست كردن عناوين معصومين عليهم السلام
على عليه السلام خ امير المؤمنين عليه السلام (محاسن 1: 221/134 خ كافى 1: 70/9)جعفر بن محمد عليهماالسلامخ أبى عبد اللّه عليه السلام (محاسن 1: 32/21 خ كافى 2: 519/1) تغيير تعابير فوق در جهت بكارگيرى عبارات احترام آميز مى باشد، مقايسه ميزان عبارات «عن جعفر (بن محمد)» در كافى با ساير مصادر اين تغيير عناوين را نشان مى دهد.
به عنوان نمونه در روايات مسعدة بن صدقة در كافى تنها 5 روايت با نام «جعفر (بن محمد)» وارد شده و در 64 مورد ديگر كنيه شريف حضرت «أبو عبد اللّه عليه السلام » بكار رفته است، ولى در قرب الإسناد ـ مثلاً ـ اين نسبت كاملاً عكس شده، نام شريف حضرت در 85 مورد و كينه آن حضرت در 16 مورد از روايات مسعدة بن صدقة ديده مى شود، اين گونه آمارها را در روايات راويان ديگر همچون سكونى، طلحة بن زيد و... به آسانى مى توان بدست آورد.
شبيه اين تغيير در كتاب هاى شيخ صدوق هم ديده مى شود، شيخ صدوق معمولا

1.بصائر الدرجات، ص ۳۸۶، ح۱۲ خ كافى، ج ۱، ص ۲۶۷، ح ۱۲.

2.محاسن، ص ۵۸۹، ح ۹۲ خ كافى، ج ۶، ص ۳۰۴، ح ۱۳.

صفحه از 342