پژوهشى جديد در كتاب كافى - صفحه 317

از واژه «الصادق عليه السلام » به تنهايى يا با نام يا كنيه بهره مى گيرد، مثلاً اين لقب در حدود 670 مورد در فقيه بكار رفته با اين كه در كافى تنها در 5 مورد اين لقب ديده مى شود. اين تغييرات در جهت پرهيز از عبارات وهن آميز صورت گرفته است.
لذا براى يافتن تعبير اصلى راويان از امام صادق عليه السلام و ساير امامان بايد به كتبى غير از كتب كلينى و صدوق رحمهما اللّه رجوع كرد. ۱
4. اختصار در نام راويان
احاديث كافى را كه در مصادر آن دنبال مى كنيم، چه بسا با عنوان كامل ترى روبه رو مى شود، برخى از اين تغييرات را ممكن است اختلاف نسخه تلقى كنيم. ۲
ولى كثرت اين اختلافات و بويژه پاره اى از تفاوت ها ما را به اين نتيجه مى رساند كه شيخ كلينى در نام راويان اختصار روا مى داشته، اين كار ظاهرا در راستاى يكدست كردن عناوين صورت گرفته است:
الحارث بن محمد أبى جعفر الأحول خ الحارث بن محمد الأحول. ۳
أحمد بن الحسن بن على بن فضّال عن عمرو بن سعيد المدائنى خ أحمد بن الحسن بن على عن عمرو بن سعيد. ۴
أبى المغراء حميد بن المثنى العجلى خ أبى المغراء العجلى (محاسن: 413/16 خ كافى 6: 279/5) و با حذف العجلى نيز (محاسن: 429/245 خ كافى 6: 291/3).
سماعة بن مهران خ سماعة (محاسن: 455/381 خ كافى 6: 263/1 و 272/3)
(محاسن: 458/393 خ كافى 6: 271/4).
الحسن بن محبوب خ ابن محبوب. ۵

1.رساله «أحسن الفوائد فى أحوال المساعد»، مجله تراثنا، شماره ۵۳ و ۵۴، ص ۲۳۲ ـ ۲۳۴). بويژه ر. ك. رجال كشى، ص ۴۴۶، ش ۸۳۹.

2.محاسن، ص ۴۴۷، ح ۱۴ خ كافى، ج ۶، ص ۲۶۹، ح ۸ .

3.محاسن، ص ۳۵۰، ح ۳۰ خ كافى، ج ۴، ص ۲۸۳، ح۲.

4.بصائر الدرجات، ص ۳۱۵، ح ۴ خ كافى، ج ۱، ص ۲۵۷، ح ۴.

5.محاسن، ص ۳۴۸، ح ۲۳ خ كافى، ج ۴، ص ۲۸۳، ح ۴.

صفحه از 342