بررسى مورد صدور احاديث كتاب « الكافى » - صفحه 184

فصل دوم: مورد صدور احاديث

1 . تعريف سبب ورود با مورد صدور حديث

اوّلين تعبيرى كه در كتب حديثى در اين باره شده، اصطلاح «اسباب الحديث» است كه با توجّه به معناى آن ، آرام آرام، اصطلاح «اسباب ورود الحديث» جايگزين آن شد. بعد از آن نيز «اسباب صدور الحديث» رواج يافت. سپس «مورد صدور حديث» به عنوان معادلى ديگر براى آن انتخاب شد. «شأن صدور حديث» و «علّت صدور حديث» هم ، مترادف هاى ديگرى هستند كه به تازگى به كار رفته اند.
در اصطلاح ، سبب ورود حديث ، عبارت است از امرى (حادثه اى، مناسبتى، نيازى، پرسشى، موضوعى، و...) كه موجب مى شود پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله ، يا يكى از امامان عليهم السلام ، به خاطر آن يا در ارتباط با آن ، حديثى را بيان كنند كه دريافت آن ، در فهم حديثْ مؤثّر است .
امّا علم سبب ورود حديث، علمى است كه در پى شناخت و بحث درباره اسباب موقعيت ها و زمينه هايى است كه معصومان عليهم السلام به دنبال آنها حديثى بيان كرده اند. بنا بر اين ، شناسايى احاديثى كه داراى مورد صدور هستند، بررسى مورد صدور آنها و ميزان تأثيرشان در فهم احاديث ، در حيطه اين دانش قرار دارد.

صفحه از 206