2 . انواع نقل مورد صدور احاديث

راويان ، مورد صدور احاديث را به دو صورت نقل كرده اند: 1 . اجمالى ، كه در آن ، اشاره اى گذرا به جريان، زمان، مكان يا شخص شده است ؛ 2 . تفصيلى ، كه در آن ، حادثه يا موضوع ، به طور مفصّل نقل شده است .

3 . انواع مورد صدور، از نظر اتّصال و انفصال به حديث

گاه مورد صدور ، همراه و متّصل به حديث است و در برخى موارد ، مورد صدور، با خود حديث نقل نمى شود؛ بلكه در طرق ديگر حديث نقل مى شود. يعنى اين حديث ، به چند طريق نقل شده كه در يك طريقش ، مورد صدور، ذكر شده است .

4 . موضوعات مورد صدور احاديث

مورد صدور حديث ، از نظر موضوع، ممكن است در رابطه با آيه، حديث ديگر، سؤال و.. باشد .

5 . وحدت و تعدّد مورد صدور حديث

بعضى از احاديث ، داراى يك مورد صدور هستند و بعضى ديگر ، بيش از يك مورد دارند .

6 . جعل و تحريف مورد صدور احاديث

يكى از مسائل مهم و اساسى در باب مورد صدور احاديث ، جعل و تحريف آنهاست. مراد از جعل ، نسبت دادن حديث يا احاديثى به شخص يا اشخاصى يا جريانى است كه نقشى در صدور كلام از معصوم عليه السلام نداشته اند و مقصود از تحريف ، ايجاد تغيير در حادثه يا نام شخص يا اشخاصى است كه حديث در ارتباط با آنان صادر شده است و اين دگرگونى ، يا در خود حادثه يا در جزئيات آن است . مانند اين كه بعضى از كلمات واضح و روشن ، از متن حادثه، حذف شوند و به جاى آنها ، واژه هاى مجمل و مبهم گذاشته شود تا نتايج مورد نظر ، از حديث دريافت نشود. البته براى تشخيص مورد صدور احاديث جعلى يا تحريف شده ، معيارهايى وجود دارد . مانند: مخالفت با قرآن يا تعارض با احاديث؛ مخالفت نتيجه مفهوم حديث، با توجّه به مورد صدورش با قرآن و احاديث؛ مخالفت با عقل؛ مخالفت با اصول اعتقادى يا احكام شرعى؛ مخالفت با تاريخ قطعى و مسلّم؛ موافقت با اهداف و اميال سلطه گران و جريان هاى فكرى انحرافى؛ موافقت با اسرائيليات و... .