احاديث شفاهى واحد

اشاره ها . بعضى از موارد صدور احاديث شفاهى واحد ، به صورتى هستند كه راوى فقط اشاره اى به آن مى كند و بلافاصله حديث را نقل مى كند و از اين طريق، مشخص مى شود كه حديث، در باره چه موضوعى صادر شده است . مانند اين روايت : عبد الرحمان بن حجاج مى گويد : امام كاظم عليه السلام درباره دو مردى كه به يكديگر دشنام مى دادند ، فرمود : «هر كدام كه شروع به دشنام كرده ، ستمكارتر است و تا وقتى كه از ستمديده ، عذرخواهى نكند ، گناه او و گناه دوستش بر گردن اوست» .
ـ جريان ها . نوع ديگر از موضوعات موارد صدور احاديثِ شفاهى واحد ،
جريان هاى كوتاه يا طولانى هستند كه معصوم عليه السلام به دنبال آنها يا در حين روى دادن آنها ، كلام خويش را بيان فرموده است كه توجّه به آنها در فهم حديث ، بسيار مؤثّر است . اين جريان ها خود دو قسم هستند : بعضى ها را راويان نقل مى كنند، مانند اين نمونه : صنعانى مى گويد : خدمت امام رضا عليه السلام بودم كه پسر خردسالش امام جواد عليه السلام را آوردند . فرمود : «اين همان مولودى است كه پربركت تر از او نسبت به شيعيان ما ، مولودى متولّد نشده است» . برخى از اين جريان ها را نيز ، خود امام نقل كرده است .
ـ قضاوت ها . بعضى از موضوعات موارد صدور احاديث شفاهى واحد ، قضاوت هايى هستند كه معصومان درباره امور مختلف انجام داده اند ، مانند اين روايت : امام باقر عليه السلام فرمود : «امير المؤمنين عليه السلام درباره برده ها و كنيزها قضاوت كرد كه اگر يكى از آنان زنا كرد ، بايد پنجاه تازيانه بخورد و فرقى نمى كند كه مسلمان ، كافر و يا نصرانى باشد و سنگسار و نفى بلد نمى شود» .
ـ خطبه ها . معصومان عليهم السلام در فرصت هاى مناسب براى بيان مطالب خويش ، از اين روش استفاده مى كردند . مانند اين روايت : اصبغ بن نباته مى گويد : روزى، امام على عليه السلام در حالى كه بر منبر كوفه سخنرانى مى كرد ، فرمود : «اى مردم! اگر بدىِ فريب نبود ، من مكّارترين مردم بودم . آگاه باشيد كه هر نيرنگى ، گناهى در بر دارد و هر گناهى ، كفر و ناسپاسى اى . بدانيد كه (اهل) نيرنگ و گناه و خيانت ، در آتش هستند» .