الكافى

اين كتاب، معروف به «كلينى» است و الكافى هم ناميده مى شود.
خود مى گويد:
وقلت إنّك تحبّ أن يكون عندك كتاب كاف، يجمع فيه جميع فنون علم الدين... ؛ دوست داشتم كتابى باشد كه در آن، همه فنون دين، جمع آورى شده باشد و كفايت كند متعلّم و طالب هدايت را.
مرحوم كلينى، الكافى را در مدت بيست سال نوشت.

شرايط اجتماعى سياسى جامعه در زمان مرحوم كلينى

همان طور كه گفته شد، در ميان علماى شيعه، اوّلين قدم براى احياى احكام دين را مرحوم كلينى برداشت. وى با توكّل به خدا و در آن جوّ خفقان و رعب و وحشت، در اقدامى جسورانه، بديع و باارزش، با جمع آورى احاديث پيامبر و اهل بيت عليهم السلام (خصوصا احاديث صادقين عليهماالسلام) قيام كرد. كلينى براى جمع آورى احاديث، به نقاط مختلف و به شهرهاى گوناگون، سفر كرد و از سر زدن به هيچ نقطه اى براى گرفتن احاديث، كوتاهى نكرد.
صاحب الكافى، پس از جمع آورى احاديث، به بررسى و دقّت در آنها اقدام كرد و سعى كرد كه از ميان كلّ احاديثِ جمع آورى شده، احاديث مستند را جدا كند و بقيه را رها سازد. در اهميت و ارزش كار كلينى، همين بس كه اكنون پس از گذشت بيش از دوازده قرن پس از قرآن كريم، الكافى، به عنوان مستندترين و اوّلين كتاب فقهى ـ تاريخىِ شيعه شمرده مى شود و فقهاى عظام، در مقام فتوا ، و علما و محقّقان، به روايات آن استناد مى كنند.
در مورد وجه تسميه الكافى بايد گفت، آنچه كه از مقدّمه كتاب به دست مى آيد، اين است كه مرحوم كلينى، نامى براى كتاب خود انتخاب نكرده است و ظاهرا علماى پس از او، با استفاده از مقدمه خودِ كتاب، اين نام را براى آن برگزيده اند. البته برخى ديگر معتقدند كه كتاب مرحوم كلينى، پس از تدوين، بر حضرت حجّة (عج) عرضه شده و امام زمان عليه السلام در مورد آن فرموده است: «كاف لشيعتنا» و از آن جا اين نام براى كتاب انتخاب شده است. البته براى عقيده دوم، تاكنون ، مستند تاريخى، علمى و متقن، به دست نيامده است.
به هر حال، در انتساب اين كتاب به مرحوم كلينى، هيچ گونه شكّ و شبهه اى وجود ندارد.