در صورت صدور این روایت، صدور آن از جهت تقیه و موافق روایات مشهور سبعه احرف است؛۱ به عنوان نمونه میتوان به روایتی از رسول خدا صلی الله علیه و آله اشاره کرد که فرمود: «إن هذا القرآن أنزل علی سبعة أحرف، فاقرؤا ما تیسر منه».۲ البته وی احتمال بطون قرآن را نیز بیان کرده است.
2. روایات نزول قرآن بر هفت قسم و مانند آن
روایت دیگر، روایتی است که علامه مجلسی از کتاب تفسیر القرآن، نوشته محمّد بن ابراهیم نعمانی نقل کرده است:
لَقَدْ سَأَلَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام شِیعَتُهُ عَنْ مِثْلِ هَذَا، فَقَالَ: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَی أَنْزَلَ الْقُرْآنَ عَلَی سَبْعَةِ أَقْسَامٍ، كُلٌّ مِنْهَا شَافٍ كَافٍ، وَ هِیَ أَمْرٌ وَ زَجْرٌ وَ تَرْغِیبٌ وَ تَرْهِیبٌ وَ جَدَلٌ وَ مَثَلٌ وَ قِصَصٌ.۳
ناگفته نماند که شیخ حر عاملی در کتاب الإیقاظ من الهجعة بالبرهان علی الرجعة، این روایت را به نقل از تفسیر النعمانی از کتاب رسالة المحكم و المتشابه سید مرتضی(م436ق) به صورت «ان الله أنزل القرآن علی سبعة أحرف» نقل کرده است.۴
لازم به ذکر است که طبرانی (م360ق) در المعجم الكبیر روایتی را به اسناد خویش از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل کرده که حضرت به عبدالله بن مسعود فرمود:
إن الكتب كانت تنزل من السماء من باب واحد، و إن القرآن أنزل من سبعة أبواب علی سبعة أحرف، حلال و حرام و محكم و متشابه و ضرب أمثال و آمر و زاجر، فحل حلاله و حرم حرامه، و اعمل بمحكمه، و قف عند متشابهه، و اعتبر أمثاله، فإن كلاً من عند الله، و ما یتذكر إلا أولوا الألباب.۵
حاکم نیشابوری (م405ق) نیز در المستدرک، این روایت را به دو طریق از ابن مسعود چنین نقل کرده که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
نزل الكتاب الأول من باب واحد علی حرف واحد، و نزل القرآن من سبعة أبواب علی
1.. جواهر الکلام، ج۹، ص۲۹۵.
2.۱ کتاب الموطأ، ج۱، ص۲۰۱- ۲۰۲؛ الرسالة، ص۲۷۲- ۲۷۳؛ کتاب المسند، ص۲۳۷؛ صحیح البخاری، ج۳، ص۹۰؛ ج۶، ص۱۰۰؛ ج۸، ص۵۳ - ۵۴؛ صحیح مسلم، ج۲، ص۲۰۲- ۲۰۴؛ سنن أبی داود، ج۱، ص۳۳۱- ۳۳۲.
3.. بحار الأنوار، ج۹۰، ص۴.
4.۱ الإیقاظ من الهجعة بالبرهان علی الرجعة، ص۳۷۷.
5.۱ المعجم الکبیر، ج۹، ص۲۶.
