اطلاعات تاریخی شناسایی و بازیابی نماید و میزان بهرهوری او را از منابع شیعه و اهل سنت مشخص سازد.
الف. اطلاعات تاریخی کلینی
بیشتر آگاهیهای تاریخی ارائه شده در بخش مولد النبی با گزارشهای مندرج در کتابهای تاریخی همسو است که گاه اختلافاتی با دیدگاههای گروهی از شیعیان دارد. در این یک صفحه، ده گزارش تاریخی و زماندار ارائه شده است که در ادامه، هر یک به صورت مجزا بررسی میشود. این گزارشها بر اساس ترتیب یاد کرد کلینی به شرح زیر است:
1.تاریخ ولادت پیامبر
کلینی تاریخ ولادت پیامبر صلی الله علیه وآله را دوازدهم ماه ربیع الاول، روز جمعه، هنگام زوال خورشید، در عام الفیل و چهل سال پیش از بعثت ذکر کرده است.
گزارش وی در این باره دارای شش عنصر زمانی (سال، ماه، روزِ ماه، روز هفته، هنگام و فاصله زمانی تا بعثت) است که منابع در باره برخی از آنها دیدگاه یکسانی ندارند. در منابع تدوین شده پیش از الکافی، در باره ماه، روزِ ماه و روزِ هفته تولد پیامبر سه نظر رواج داشته است:
_ دوشنبه دهم ربیع الاول
این روایت به امام باقر علیه السلام منتهی میشود. واقدی (م207ق)، به نقل از ابن ابی سبره، از اسحاق بن عبد الله بن ابی فروه، از امام باقر علیه السلام این روایت را نقل میکند.۱
_ دوشنبه دوازدهم ربیع الاول
این تاریخگذاری نظر ابن اسحاق است (م151ق) است. او مأخذ قول خویش را مشخص نساخته، اما در آن تردید نداشته و تنها همان قول را ذکر کرده است.۲ دیگر نویسندگان وابسته به عامه، مانند واقدی (م207ق)، ابن ابی شیبه (م235ق)، طبری (م310ق) و ابن عبد ربه (م328ق) همین تاریخ را پذیرفتهاند.۳ کلینی نیز همین قول را
1.. الطبقات الکبری،ج۱، ص۸۰؛ کتاب الازمنة و الامکنة، ص۴۶۵ ؛ تاریخ مدینه دمشق، ج۳،ص۷۵؛ المنتظم،ج ۲، ص۲۴۹؛ سبل الهدی و الرشاد، ج۱، ص۳۳۴.
2.. السیرة النبویة ابن هشام،ج ۱، ص۱۵۸.
3.. کتاب التاریخ، ص۸۱؛ البدایة و النهایة، ج۳، ص۱۰۹؛ تاریخ الطبری، ج۲، ص۱۵۶ (به نقل از ابن اسحاق)؛ العقد الفرید،ج ۵، ص۳ با تعبیر قالوا که نشان از رواج و همگانی بودن این نظر است.