مقدمه
رشد و توسعه هر رشته علمی را میتوان با توجه به فعالیتهای پژوهشی آن رشته سنجید. تجلی این فعالیتها ممکن است به اشکال گوناگونی باشد. یکی از این فعالیتها، انتشار مقاله در نشریههای علمی _ پژوهشی است. نشریهها، وسیلهای مهم و علمی برای توسعه علم و دانش شناخته میشوند و کیفیت و کمیت آنها میتواند به عنوان شاخصی برای سنجش میزان فعالیتهای علمی در کشور یا جامعهای خاص مورد استفاده قرارگیرد..۱ مقالههای منتشر شده در نشریات علمی، منابع اطلاعاتی باارزشی هستند که به عنوان شاخص مهمی برای سنجش دانش علمی، به ویژه دستآوردهای پژوهشی آن حوزه به شمار میروند.
یکی از راههای شناخت نشریههای مذکور، تحلیل محتوا و دستهبندی موضوعی مقالهها و شناخت نوع مطالب منتشر شده در آنها است. بدین ترتیب، ضمن شناسایی مسائل مطرح شده در آنها طی یک دوره زمانی، زمینه برای هدفمند کردن حرکتهای علمی و تعیین اولویتهای پژوهشی فراهم میگردد و به شناسایی ضعفها و کمبودهای موجود در تولید اطلاعات علمی در این حوزه منجر میشود. از آنجایی که در ایران تا به حال پژوهشی در باره تحلیل موضوعی مقالههای منتشر شده در نشریههای علمی_ پژوهشی حوزه علوم حدیث انجام نشده است، انتظار میرود که پژوهش حاضر در فرایند معرفی این نشریهها مؤثر باشد و بتوان از آن برای ارزشگذاری سطح فکری _ فرهنگی جامعه (به عنوان یک شاخص توسعه) و یافتن معیاری بهینه برای سنجش تولیدات علمی در حوزه علوم حدیث بهره برد.
بیان مسأله
نشریات در رفع نیازهای علمی پژوهشگران از اهمیت خاصی برخوردارند؛ به طوریکه ابرامی۲ معتقد است مقالات نشریات ادواری هشتاد تا نود درصد از منابع مورد استفاده در پژوهشها را تشکیل میدهند. علوم حدیث در کشور ما در بین مباحث علوم اسلامی از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بخش عمده تحقیقات صورت گرفته
1.. The impact of the open access movement on medical based scholarly publishing in Nigeria’. Retrivied from the world wide web: http://firstmonday.org ۲۳ dec ۲۰۱۲.
2.. شناختی از دانششناسی: علوم کتابداری و دانشرسانی، ص۲۵.