تأثير محيط شاد و مديريت زمان مطالعه، بر بهبود وضعيت زندگي - صفحه 252

طور مطلق امكان‌پذير نيست و هر انساني مطابق جهان‌بيني و انديشه‌هاي خود اگر به چيزهاي مورد علاقه‌اش برسد و از زندگي‌اش رضايت داشته باشد، در خود احساس شادي مي‌كند كه شادي نام دارد (خانواده موفّق و با نشاط، ص 20).
يکي از ويژگي‌هايي که خداوند متعال در خلقت انسان به وديعه نهاده است، ويژگي زيبايي‌جويي است. انسان فطرتاً زيبايي‌خواه است و از زيبايي‌ها لذّت مي‌برد. به طور کلي، زيبايي و نشاط، ايجاد آرامش و شادابي در مخاطب مي‌کند و آرامش روان و انبساط خاطر، زمينه فراگيري حضور فعّال و با نشاط دانشجو را در محيط تعليم و تربيت مساعد مي‌کند.

اهميت شادي و تفريح در آموزه‌‌هاي ديني

دين اسلام كه به همه ابعاد حياتي انسان توجّه کرده و متناسب با نيازهاي واقعي وي برنامه‌هايي را ارائه كرده است، در باره شادي و نشاط و عوامل نشاط‌انگيز كه لازمه يك زندگي موفّق است، مواردي را به انسان معرّفي و توصيه مي‌كند ( التحرير والتنوير، ج 20، ص 178).
امام علي عليه السلام مي‌فرمايد: «شادي، باعث انبساط روح و ايجاد وجد و نشاط مي‌شود» (همان،
ج 20، ص180).
سرگرمي‌هاي لذّت‌بخش و هدف‌دار، در كلام امام رضا عليه السلام اين گونه وصف شده ‌است: «از لذائذ دنيوي نصيبي براي كام‌يابي خويش قرار دهيد و خواهش‌هاي دل را از راه‌هاي مشروع بر آوريد. مراقبت كنيد كه در اين كار، به مردانگي و شرافت شما آسيب نرسد و دچار اسراف و تندروي نشويد. تفريح و سر‌گرمي‌هاي لذّت‌‌بخش، شما را در اداره زندگي ياري مي‌كند و با كمك آن بهتر در امور دنيوي خويش موفّق خواهيد شد» (بحار الأنوار، ج75، ص 321). رسول خدا صلي الله عليه و آله مي‌فرمايد: «هر كه مؤمني را شاد كند، مرا شاد كرده و هر كه مرا شاد نمايد، همانا خداوند را شاد نموده است» (همان، ص 322).
در قرآن مي‌خوانيم: «(اي رسول خدا!) به خلق بگو که شما بايد منحصراً به فضل و رحمت خدا شادمان شويد (و به نزول قرآن مسرور باشيد) که آن بهتر و مفيدتر از ثروتي است که براي خود اندوخته مي‌کنيد» (سوره يونس، آيه 58). از پيامبر صلي الله عليه و آله سؤال شد بهترين بندگان خدا چه کساني هستند؟ فرمود: «آن‌هايي که وقتي نيکي مي‌کنند خوشحال مي‌شوند و زماني که بدي کردند طلب استغفار مي‌کنند» (ميزان الحکمه، ج 2، ص 439). امام صادق عليه السلام فرمود: «شادي به سه خصلت است: وفاداري، رعايت حقوق ديگران و ايستادگي در گرفتاري‌ها و مشکلات (بحار الأنوار، ج 78، ص 237؛ ميزان الحکمه، ج 4، ص 436). امام علي عليه السلام فرمود: بايد شادي تو به خاطر آن چه براي آخرت انجام داده‌اي و حزن و غمت براي محروميت از آن باشد» (ميزان الحکمه، ج 4، ص 437؛ شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد، ج 15،

صفحه از 265