هستند و از ستیزهجویی با اصولیان برحذرند؛ مانند: محمد تقی مجلسی (م1070 ق)، محمد باقر مجلسی (م1111 ق)، فیض کاشانی (م1091ق)، شیخ یوسف بحرانی (م1186ق)، شیخ حر عاملی (م1104ق)، ملا خلیل قزوینی (م1089ق)، حسین بن شهاب الدین کرکی (م1076ق) و ...۱
از نشانههای اخباری بودن اینان، نخست، یادکرد آنان در منابع رجالی، به طور همزمان، به عنوان فقیه و محدث است.۲ نشانه دیگر اخباری بودن آنان این است که به دفاع از عقاید اخباریان برخاستهاند؛ به عنوان نمونه، شیخ حر عاملی با پرهیز از هر گونه بحث و جدل بر ضد اصولیان و مجتهدان، به شدت از اخباریگری هواخواهی نموده و آن را تقویت میکرد. وی در خاتمة وسائل الشیعة به بیان مواضع اخباریان میپردازد و کتاب الفصول المهمة مهمترین شاهد اخباریگری شیخ حرّ عاملی است.
مرحوم محمد تقی مجلسی با آن که بسیاری از مطالب کتاب الفوائد المدنیة را مطابق با واقع میانگارد، به خاطر تساهل فراوان ملا محمد امین استرآبادی و تندرویهای غیرمعمول نامبرده، به طریقهای متعادل بین طریقه مجتهدان و اخباریهایی چون ملا امین گرایش پیدا میکند.
محدث یاد شده در این باره مینویسد:
... در حقیقت آنچه مولانا محمد امین گفته است، حق است. مجملاً طریق این ضعیف وسطی است ما بین افراط و تفریط و آن طریق را در روضة المتقین مبرهن ساختهام...۳
از دیگر اخباریان اعتدالگرا میتوان به مرحوم فیض کاشانی اشاره کرد. فیض در طول دوران حیاتش معتدل بوده، اما در کتاب سفینة النجاة _ که در اواخر عمرش نوشته _ به شدت از افکار اخباریان دفاع کرده است.۴
وی در رساله حق المبین به این که صاحب الفوائد المدنیة را ملاقات کرده، اعتراف میکند و از وی بسیار تجلیل کرده و چنین مینوسد:
1.. مقدمهای بر فقه شیعه، ص۵۹.
2.. مکاتب فقه امامی، ص۲۵.
3.لوامع صاحبقرانی، ج۱، ص۳۸.
4.. نظریة السنة، ص۲۹۸.