نتيجه بررسي
1) تفاوت آماري
اوّلين نتيجهاي كه در مقايسهي ميان دو گروه از روايات حلم به دست آمد، تفاوت در آمار و ارقام است كه در بخش نهج البلاغه تنها 17حديث و با شش موضوع، امّا در بخش دوم 49 حديث با ده موضوع يافت شد، (جدول شماره 1) به بيان ديگر، با بررسي روايات حلم در غير نهج البلاغه توانستيم علاوه بر كشف تعداد بيشتري از احاديث حلم، چهار موضوع جديد نيز به دست آوريم كه گزارش آن از اين قرار است:
موضوعاتي كه در بخش اوّل (روايات نهج البلاغه) به دست آمد، عبارتند از:
جدول شماره(1): مقايسه آمار احاديث مفهوم حلم
موضوع
|
نهج البلاغه
|
ديگر منابع روايي
|
|
تعداد احاديث حلم
|
۱۷
|
|
|
تعداد ريز موضوعات حلم
|
۶
|
|
|
1) آثار و نتايج حلم، با شش حديث؛ 2) همگامي علم و حلم، با پنج حديث؛ 3) وظيفهي حليم، با يك حديث؛ 4) اصل و ريشهي حلم، با دو حديث؛ 5) راهكار حلمورزي، با يك حديث؛ 6) آسيبهاي حلم، با دو حديث.
امّا موضوعاتي كه در بخش دوم (روايات ساير منابع) يافت شد، عبارت است از:
1) آثار و نتايج حلم، با يازده حديث؛ 2) همگامي علم و حلم، با نه حديث؛3) وظيفه حليم، با چهار حديث؛ 4) اصل و ريشه حلم، با سه حديث؛ 5) راهکار حلمورزي، با سه حديث؛ 6) آسيبهاي حلم، با دو حديث؛ 7) تفسير معناي حلم، با سه حديث؛ 8) صفات متّضاد حلم، با شش حديث؛ 9) نشانههاي حلم، با هفت حديث؛10) مصاديق حلم، با يك حديث. (جدول شماره 2)