عرضه حديث بر قرآن‏ - صفحه 98

قرآن و سنت ندارند از معيار كلى پذيرش و ردّ خارج و به عنوان استثنائات عرض شامل: روايات ناظر به قرآن، روايات غير ناظر به قرآن روايات مخالف با ظاهر قرآن (تقيه، نسخ) بررسى شده‏اند با توجه به حجيت ظاهر قرآن، اشكالات و شبهه‏هايى در ارتباط با روايات عرض مطرح و پاسخ داده شده است.

كليد واژه: عرضه حديث بر قرآن / عرضه حديث بر سنت / پذيرش حديث / ردّ حديث / روايات عرض / روايات عرض - نقد و بررسى.

تأملى در روايات عرض و ارتباط آن با حجيت ظواهر قرآن‏

در جوامع حديثى گروهى از روايات برخورد مى‏كنيم كه ما را به عرضه روايات به كتاب و سنت ملزم مى‏نمايند. مضمون كلى اين روايات آن است كه در صورت توافق احاديث با كتاب و سنت آنها را بپذيريم و در صورت مخالفت، آنها را كنار نهيم. در واقع اين روايات، ضابطه كلى و معيار روشنى را پيشاروى اصحاب قرار داد تا به صحت و سقم روايات وارده پى ببرند.

سبب صدور و هدف از آن‏

حكمت وضع اين معيار را مى‏توان در كلام نبوى صلى اللَّه عليه وآله جستجو نمود، آنجا كه حضرت احساس مى‏كند دروغ و افترا نسبت به حضرتش فزونى يافته و در اين وضعيت مى‏فرمايد:

سَيكذب علىّ كاذب كما كذب على من كان قبلى. فما جاءكم عنّى من حديث وافق كتاب اللَّه، فهو حديثى و ما خالف كتاب اللَّه فليس من حديثى؛
دروغ‏گو بر من دروغ خواهد بست، چنانكه قبل از من نيز چنين بود. پس آنچه را كه از جانب من به شما رسيد، اگر موافق با كتاب خدا بود، سخن من است و اگر مخالف با كتاب خدا بود، مطمئناً سخن من نيست. (۴: ص ۴۴)

صفحه از 112