نقش غاليان در اشتهار تهمت غلو به جابر جعفي - صفحه 151

بازگشت به کوفه، در ايام حج نيز به حضور امام عليه السلام شرفياب مي‌‌شده است.۱
او همچنين از امام صادق عليه السلام نيز روايت کرده،۲ اما اين روايات در مقايسه با روايات از امام باقر عليه السلام بسيار اندک است.۳ از آن جا که جابر در زمان امامت امام ششم عليه السلام در کوفه مقيم بوده، احتمالاً براي شنيدن حديث از آن حضرت، برخي اوقات (مثلاً ايام حج) به مدينه مسافرت مي‌‌کرده است.۴
جابر بن يزيد به امامت امام باقر عليه السلام اعتقاد راسخي داشت. وي از آن حضرت، با عنوان «سيدنا الامام» ياد کرده و امام عليه السلام را دريايي دانسته که هرگز نمي‌توان به قعر آن دست يافت.۵ او هنگام نقل حديث از ايشان چنين مي‌‌گفته است:
شنيدم از وصي اوصيا و وارث علم انبيا۶ محمد بن علي بن الحسين عليهم السلام .۷
رابطه وي با امام باقر عليه السلام چنان بود که او را نماينده امام خود در کوفه معرفي کرده‌اند.۸ ابن شُعبه حَرّاني، دو وصيت از امام باقر عليه السلام به جابر جعفي را نقل کرده که نشان دهنده جايگاه والاي او نزد امام عليه السلام است.۹ از امام صادق عليه السلام نيز روايتي صحيح در مدح او نقل شده است.۱۰
به غير از صادقين عليهما السلام ، برخي از مشهورترين مشايخ جابر۱۱ عبارت‌اند از: مجاهد بن جَبر، عطاء بن ابي رَباح و عامر بن شَراحيل شَعبي. برخي از مهم‌ترين شاگردان و راويان احاديث او۱۲ نيز عبارت‌اند از: سُفيان ثَوري، شُعبَة بن حَجّاج و عَمرو بن شَمِر جعفي.
جابر جعفي از دانشمندان برجسته مسلمان است۱۳ و مرجعيت علمي او، مطلبي است که حتي مخالفان سرسخت وي نيز بدان اقرار کرده‌اند؛ هر چند شمس الدين ذهبي و صفدي، او را ضعيف و

1.. امالي الطوسي، ص۲۹۶.

2.. الکافي، ج۱، ص۳۹۶ - ۳۹۷.

3.. همان، ج۱، ص۲۷۱ - ۲۷۲؛ من لا يحضره الفقيه، ج۳، ص۸۳.

4.. «جابر بن يزيد جعفي»، ص۱۸۳.

5.. چهارده نور پاک، ج۸، ص۱۰۵۵.

6.وصي الاوصياء و وارث علم الانبياء، همان تعبيري است که پيش از جابر، مالک اشتر، آن را در مورد امير المؤمنين علي عليه السلام به کار برد؛ تاريخ اليعقوبي، ج۲، ص۱۷۹؛ See. Jafri، The Origins and Early Development of Shi'a Islam، p. ۹۲ – ۹۳.

7.. رجال الکشي، ص۱۹۲.

8.. نخستين انديشه‏هاي شيعي، ص۱۴۸.

9.. تحف العقول، ص۲۸۴ - ۲۸۷.

10.. رجال الکشي، ص۱۹۱ - ۱۹۲؛ معجم الثقات و ترتيب الطبقات، ص۲۵.

11.. براي فهرست مشايخ جابر، ر.ک: تهذيب الکمال، ج۴، ص۴۶۶.

12.. براي فهرست راويان احاديث وي ر.ک: همان، ج۴، ص۴۶۶ - ۴۶۷؛ جامع الرواة، ج۱، ص۱۴۴ - ۱۴۶.

13.. موسوعة طبقات الفقهاء، ج۱، ص۳۰۷.

صفحه از 170