نگاهی تطبیقی به اعلام نزول سورۀ برائت در احادیث و رویکردهای مفسّران فریقین

نشریه : آموزه های حدیثی

نویسنده : پديدآورنده : آتنا بهادری
پديدآورنده : شبیر فیروزیان

چکیده :

پس از نزول سوره برائت، پیامبراکرم(ص) ابوبکر را مأمور ابلاغ بر مشرکان مکه نمود؛ اما وحی، آن‌حضرت یا مردی از خودش را ملزم به اجرای حکم کرد. لذا ایشان به مأمورش دستور بازگشت داد و ابلاغ فرمان الهی را به حضرت‌علی(ع) سپرد. علی‌رغم اتفاق‌نظر علمای فریقین در اصل وقوع ماجرا، در جزئیات احادیث اختلافاتی وارد است که به محدودیت حکم به موضوع برائت، ارائۀ تفسیر نادرست از عبارت «رجلٌ مِنِّی»، تقلیل علت انتخاب علی بن أبی طالب(ع) به تبعیت پیامبر(ص) از یک سنّت جاهلی و اصرار بر عدم عزل ابوبکر از امیر‌الحاج تا پایان مناسک منجر شد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی اختلاف دیدگاه دانشمندان شیعه و سنّی را بررسی نموده و با دقّت در نکات ادبی روایات وارده، توجه به دلایل نفسیّت علی(ع) نسبت به پیامبر(ص)، توجه به شأن رسالت پیامبر(ص) در برابر قومیّت‌گرایی و شهادت تاریخ بر ویژگی‌های امام‌علی(ع) در ابلاغ این مأموریت، برگی دیگر بر کتاب أفضلیت امیرمؤمنان(ع) افزوده است.