شيخ مفيد زعامت شيعه را در قرن چهارم تا اوائل قرن پنجم به عهده داشته است، بالغ بر دويست كتاب نوشته، كه نجاشى در رجال خود از آنها نام مى برد. بيشتر اين تأليفات در نقد و بررسى علماى مذاهب ديگر از قبيل: جاحظ، ابن عباد، على بن عيسى رمانى، ابى عبدالله بصرى، ابن نباته، جبائى، ابن كلاب، خالدى، نسفى، كرابيسى، عتبى، حلاج و غيره است. شمارى از اين تأليفات نيز در پاسخ به سئوالات وارده از بلاد دور و نزديك است.
يكى از مهمترين آثار شيخ مفيد، رساله مقنعه است، متن فقهى جامع و مستحكمى كه بوسيله شيخ طوسى شرح گرديد و به صورت كتاب «تهذيب الحكام» درآمد كه يكى از كتب اربعه حديثى شيعه محسوب مى شود. قسمتهاى اول كتاب التهذيب در حال حيات وى نگاشته شده است.
علاوه بر آن، از جمله كتابهاى شيخ مفيد، كتابهاى ذيل را مى توان برشمرد: الامالى، الجمل، اوائل المقالات، الاختصاص، الافصاح، الارشاد.
مرحوم شيخ مفيد در بغداد وفات يافت، هشتاد هزار نفر در تشييع جنازه اش شركت نمودند ودر حرم كاظمين به خاك سپرده شد. در باره شخصيت ايشان بنگريد به فصلنامه تراثنا، شماره 30 و 31 (ويژه نامه شيخ مفيد) و مجموعه مقالات كنگره شيخ مفيد.
ب ـ سخنى در باره حديث «نحن معاشر الانبياء ... ۱
يكى از سخنانى كه در صدر اسلام به رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم نسبت داده شد، اين سخن بود كه: « نحن معاشر الانبياء لا نورث ما تركناه صدقة ».
در باره اين سخن و اين نسبت، از همان روزهاى پرماجرا تاكنون، بحث ها و گفتگوهاى فراوان انجام شده و همچنان ادامه دارد.
امّا در مورد اين سخن، از چند جهت مى شود گفتگو كرد:
1.ـ اين سطور، با استفاده از مقدمه استاد محقق سيدمحمد رضا حسينى جلالى بر اصل رساله شيخ مفيد، به نگارش در آمد.
