ما نزل من القرآن فى على [ عليه السلام ] - صفحه 136

مجموعه، از برگ 21 ـ ب آغاز مى شود. ۱
مؤلف، در اين رساله، 156 آيه از قرآن را كه در فضيلت امام اميرالمؤمنين عليه السلام نازل شده، به شيوه ارسال مسلّم بيان مى دارد.
به عبارت ديگر، مؤلّف، شأن نزول اين آيات را به قدرى روشن مى دانسته كه نيازى به ذكر حديث و سند و بررسى آنها نديده و در كمال اختصار، اين آيات را آورده است. ۲ البته با وجود همان اختصار، راهنمايى مفيد براى پژوهشگران است كه تفصيل را از كتابهاى تفسير و حديث به دست آورند.

3 ـ 1. درباره موضوع

در باره آيات نازله در شأن اميرالمؤمنين يا ديگر ائمه معصومين عليهم السلام، كتابهاى زيادى نوشته شده است. علامه شيخ آقا بزرگ تهرانى كتابهايى در اين موضوع، از دانشمندان و محدّثان پيشين نام مى برد. از جمله:
ابواسحاق ابراهيم ثقفى (م 283)، ابونعيم اصفهانى (م 430)، ۳ ابى احمد عبدالعزيز جلودى (م 332)، ابوالفرج اصفهانى زيدى (م 356)، ابن ابى الثلج (م 325)،

1.ـ چنانكه از دست نوشته مرحوم طباطبايى، بر مى آيد، اين رساله برگ ۲۱ تا ۲۳ مجموعه ياد شده است.من در سفر خود به تركيه به سال ۱۳۹۷ هجرى قمرى، نسخه اى از آن نوشتم و ضمن مجموعه «نتايج الاسفار» جاى دادم. در همين مجموعه، از حوزه اى از مؤلّف هست كه به شرح حال خود اشاره كرده و مى گويد: و اَحمدُ الرحمان، و اسمى احمدو والدى محمد و سيّد و جدّى المظفّر المعظّمُو بعده المختار جدّى الأقدم و مولدى الرىّ و نعمُ المولدُيخرج منه المؤمن الموحّد فرغت منها فى ربيع الأوّلِو الحمدلله العلىّ الأعدلَ بآقسرا فى اشهر منتميه الى ثلاثين مع الستّمئه ـ ر.ك. اهل البيت عليهم السلام فى المكتبة العربية، ص ۴۵۴ ـ ۴۵۵.

2.ـ فقط ذيل آيات شماره هاى ۳۹، ۵۲، ۵۵، ۱۴۰، توضيحاتى مختصر ـ در حدّ چند كلمه ـ آمده است.

3.ـ اصل كتاب او به دست نيامده، ولى بخشى از آن بازسازى شده و تحت عنوان «النورالمشتعل من كتاب ما نزل» منتشر شده است (تحقيق: محمدباقر محمودى، چاپ تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد ۱۴۰۶ ق.)

صفحه از 139